Clustervorming in het Museumpark: samen één?

Museumclustering is een internationale trend die plaatsvond vanaf de jaren zeventig. Deze trend is ook zichtbaar in Rotterdam; de stad herbergt een museumcluster in de vorm van het Museumpark. Het ene cluster is echter succesvoller dan het andere cluster. In dit onderzoek is onderzocht hoe het Rotterdamse museumcluster optimaal gebruik kan maken van de voordelen die culturele clustervorming met zich mee kan brengen, waardoor het succesvoller kan worden. De focus in dit onderzoek ligt op de voordelen voor de stad Rotterdam en de culturele instellingen binnen het Museumpark. Daarnaast zijn in dit onderzoek de museumclusters Museumplein (Amsterdam), Museumsufer (Frankfurt) en MuseumsQuartier (Wenen) opgenomen, die dienen als referentie. Het onderzoek is uitgevoerd om een advies op te kunnen stellen voor de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur en bestaande theorieën te testen. In deze theorieën wordt er overwegend vanuit gegaan dat er te weinig inhoudelijke samenwerking binnen clusters plaatsvindt en dat de organisatie van het cluster tussen de instellingen en de overheid gelijk verdeeld moet zijn. Ook is het de bedoeling dat een cluster een gebied aantrekkelijker maakt. De methoden die gebruikt werden voor de uitvoering van dit onderzoek zijn kwalitatieve interviews onder de betrokken culturele en gemeentelijke instellingen en een documentenanalyse. De kwalitatieve interviews hebben plaatsgevonden onder vertegenwoordigers van betrokken culturele instellingen, de gemeente en evenementen. In totaal zijn er 12 face-to-face-interviews afgenomen. De respondenten zijn geselecteerd via het netwerk van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur. Dit geldt ook voor de geanalyseerde documenten. Een van de belangrijkste bevindingen die voortgekomen zijn uit dit onderzoek is dat er inderdaad nog te weinig inhoudelijke samenwerking plaatsvindt binnen het Museumpark. Dit zou gestimuleerd kunnen worden door middel van een matchingmodel waarin de overheid investeert. Daarnaast kwam naar voren dat de verblijfswaarde van het Museumpark te laag is. Dit zou verholpen kunnen worden door kleine fysieke ingrepen. Interessant vervolgonderzoek zou een bezoekersonderzoek kunnen zijn. Op deze manier kunnen extra inzichten verkregen worden in het verhogen van de verblijfswaarde van het cluster en de motivaties van de bezoekers om er heen te gaan.