"Je bent niemand zonder iemand"

Het feminisme heeft vrouwen in de afgelopen jaren veel vrijheid gebracht. Volgens sommigen is deze vrijheid meer dan genoeg: vrouwen zouden helemaal geëmancipeerd zijn en het feminisme niet meer nodig hebben. Dit wordt door een aantal feministen echter fel beargumenteerd. Zij stellen dat er voor vrouwen nog genoeg te behalen valt op gebied van emancipatie. Naast een strijd over het belang van het hedendaagse feminisme, is er ook altijd een strijd geweest tussen het feminisme en media. Vooral vrouwenbladen zijn hierbij door de jaren heen bekritiseerd op hun inhoud. Deze zouden een negatief en veelal traditioneel vrouwbeeld tentoonstellen en emancipatie van de vrouw bemoeilijken. In dit onderzoek staat centraal welk beeld er van vrouwen en vrouwelijkheid in tijdschriften wordt geschetst en of dit gerelateerd kan worden aan de ontwikkelingen en tegenstrijdigheden binnen het feminisme. Het onderzoek bestaat deels uit een literatuurstudie waarin de geschiedenis van het feminisme uiteen wordt gezet, ontwikkelingen op de bladenmarkt worden besproken en verschillende studies naar vrouwelijkheid in tijdschriften aan bod komen. Daarnaast wordt door middel van een inhoudsanalyse onderzocht wat de discoursen van vrouwelijkheid zijn in twintig nummers van Cosmopolitan in de periode 1982 tot en met 2009. De inhoudsanalyse bestaat uit een tekstuele, visuele en discours analyse. Hierbij vormen de resultaten van de tekstuele en visuele analyse de basis voor de verschillende discoursen. De resultaten gaven aan dat er in de tekstuele verbeelding van vrouwelijkheid een duidelijke verschuiving te zien is in de onderwerpen die aan bod kwamen en hoe deze besproken werden. Zo is het belang van het onderwerp ‘ gezondheid’ door de jaren heen steeds minder groot geworden en nam het onderwerp ‘uiterlijk’ in significantie toe. In de visuele verbeelding van vrouwelijkheid veranderde relatief weinig; de portrettering van vrouwen is veelal traditioneel gebleven. Op basis van de resultaten zijn zeven verschillende discoursen vastgesteld, namelijk ‘ individualisering’, ‘belang uiterlijk’, ‘liefde als hoogste goed’, ‘seksualisering’, ‘beroemdheden’, ‘ gelijkheid man en vrouw’, en ‘ consumentisme’. Deze discoursen zijn uitgelegd door twee verschillende vrouwbeelden te beschrijven: één die de vrouw in de jaren ’80 beschrijft en één die de vrouw vanaf jaren ’00 verbeeldt. Er is geconcludeerd dat de resultaten van de inhoudsanalyse veelal met elkaar in tegenstrijd zijn en hiermee elkaar ook ontkrachten. Tevens is vastgesteld dat er sprake is van een structuur van ‘dwang’ en ‘vrijheid’: de vrouw van de jaren ’80 heeft minder vrijheid, maar ervaart ook minder druk, terwijl dit bij de vrouw in de jaren ’00 juist andersom is. Op de hoofdvraag van het onderzoek kon geantwoord worden dat de ontwikkelingen binnen het feminisme veelal te herkennen waren in de discoursen van vrouwelijkheid in Cosmopolitan.