De presentie van universiteiten in de kranten

Een onderzoek naar de presentie van de Erasmus Universiteit Rotterdam in landelijke kranten in verhouding tot andere Nederlandse universiteiten op de vakgebieden economie en bedrijfskunde met betrekking tot het aantal verstuurde persberichten. Hij heeft een netwerkje van vertrouwde journalisten. Maar ook anderen kloppen bij hem aan voor zijn ongezouten visie op het pensioenbeleid. Het is voor econoom Lans Bovenberg een manier zijn onderzoek naar de maatschappij te brengen. (Fiers, 13 september 2007) Dit schrijft Mieke Fiers in 2007 in het universiteitsblad Univers van de universiteit van Tilburg (Fiers, 13 september 2007). Het artikel bestaat uit een uitgebreid interview met de econoom Lans Bovenberg over hoogleraren in de media. Journalisten zitten vaak achter een hype aan en niet achter wetenschappelijk onderzoek en daarom heeft Bovenberg een eigen netwerk opgebouwd met een aantal journalisten. Bovenberg stelt in het artikel: “Dan weet je wat je aan ze hebt. En, als jij eens wat nieuws hebt, kun je ze gewoon bellen. Een persbericht uitdoen, dat werkt vaak niet.” (Fiers, 13 september 2007) Toch is het belangrijk voor een universiteit om in de media naar voren te komen. Per dag besteedden Nederlanders in 2007 gemiddeld 100 minuten aan nieuws en actualiteiten, waarvan meer dan 80 procent van de tijd besteed werd aan nieuws op televisie en radio en aan dagbladen of e-papers (Mediamonitor, 2008). De belangrijkste kranten zijn: (1) De Telegraaf, (2) Metro, (3) Algemeen Dagblad, (4) Sp!ts, (5) de Volkskrant, (6) Dagblad de Pers en (7) NRC Handelsblad (Mediamonitor, 2010). De overige dagbladen hebben een marktaandeel van drie procent of minder (Mediamonitor, 2010). Daarnaast zijn Trouw en het Financieel Dagblad belangrijke kranten voor een onderzoek naar universiteiten in de media. Om in deze kranten te verschijnen versturen universiteiten persberichten. Mies (2002) stelt dat het persbericht drie functies kent: (1) de journalist informeren, (2) via de pers het publiek informeren en (3) interne groepen informeren. Een organisatie of instantie wil met een persbericht invloed uitoefenen op de berichtgeving in de media. Het overbrengen van informatie is hierbij een primair doel. Daarnaast streeft een organisatie ernaar zich te profileren in de berichtgeving en om hiermee organisatiedoelen te realiseren (Mies, 2002 p.12-13). Toch komen er maar weinig persberichten voor in de media. Mies (2002) stelt dat de kans dat een journalist een persbericht niet plaatst, 95 procent is. Dit betekent dat er een kans van 95 procent is dat de journalist geen gebruik maakt van het persbericht. Daarnaast zijn de schattingen van journalisten nog somberder: volgens sommige journalisten zou zelfs 99 procent van de persberichten niet gebruikt worden (Mies, 2002 p.105). Daarom was de centrale hoofdvraag voor dit onderzoek: Hoe frequent komt de Erasmus Universiteit voor in de landelijke kranten met betrekking tot de vakgebieden economie en bedrijfskunde in verhouding tot andere Nederlandse universiteiten (RUG, UVA, VU, UVT) in de periode van begin 2008 tot en met 2009 en wat is hierbij het verband met het aantal verstuurde persberichten van een universiteit? Door middel van een kwantitatieve inhoudsanalyse en een kwalitatieve inhoudsanalyse was deze hoofdvraag beantwoord. De Erasmus Universiteit scoort heel goed met het aantal nieuwspublicaties in de Metro en in het Financieel Dagblad. Het Financieel Dagblad is hierbij een hele belangrijke krant, in veel publicaties moet de naam van de universiteit genoemd worden, omdat deze krant een belangrijke krant is financieel gebied. Bakker & Scholten (2009 p.22) stellen dat dit een gespecialiseerd dagblad is. In de landelijke kranten de Metro en het Financieel Dagblad heeft de Erasmus Universiteit bijna twee keer zoveel publicaties dan alle andere universiteiten. In De Telegraaf komt de Erasmus Universiteit net iets meer voor dan de Universiteit van Tilburg en in de Volkskrant is het aantal nieuwspublicaties gelijk op het gebied van economie en bedrijfskunde. In de Sp!ts heeft de Erasmus Universiteit bijna de helft minder publicaties dan de Universiteit van Tilburg. Wat opvallend is dat de Erasmus Universiteit het slechter doet in de Rotterdamse kranten. De Erasmus Universiteit heeft minder krantenberichten in het NRC Handelsblad dan de Universiteit van Tilburg. Daarnaast heeft de Erasmus Universiteit in het Algemeen Dagblad minder publicaties dan de Universiteit van Tilburg en de Universiteit van Amsterdam. Maar er ook het aantal verstuurde persberichten is onderzocht. De Erasmus Universiteit verstuurde bijna twee keer zoveel persberichten over economie en bedrijfskunde (57,19 procent van het totaal aantal verstuurde persberichten over economie en bedrijfskunde van universiteiten) dan de Universiteit van Tilburg (30,35 procent). De Rijksuniversiteit Groningen (5,75 procent), de Vrije Universiteit van Amsterdam (4,15 procent) en de Universiteit van Amsterdam (2,56 procent) verstuurde bijna helemaal geen persberichten over economie of bedrijfskunde. Daarna moest er door middel van kwalitatief onderzoek onderzocht worden welke nieuwspublicaties daadwerkelijk afgeleid zijn van persberichten. Van de 313 verstuurde persberichten zijn er in totaal maar 16 opgenomen in krantenberichten, dit betekent dat in 95,17 procent van de gevallen de tekst van een nieuwspublicatie in de krant niet is afgeleid van een persbericht.