De Militair Geneeskundige Dienst in het Interbellum

Dit werkstuk gaat over de Nederlandse militair geneeskundige dienst, zoals deze zich ontwikkelde in het interbellum. De centrale onderzoeksvraag luidt: Welke lessen zijn er met betrekking tot de militair geneeskundige dienst getrokken uit de Eerste Wereldoorlog en welke van deze lessen zijn in de periode van het interbellum ook daadwerkelijk doorgevoerd bij de Nederlandse militair geneeskundige dienst? Een groot gedeelte van dit werkstuk behandelt de periode van het interbellum. Dit is gezien dit onderzoek een erg interessante periode. Kort na de Eerste Wereldoorlog was het grootste deel van de populatie in de westerse wereld ervan overtuigd dat een volgende oorlog, gezien de verschrikkingen van de afgelopen oorlog, koste wat kost voorkomen moet worden. Dit leek in eerste instantie behoorlijk te lukken. De wereldeconomie trok een beetje aan en de getroffen landen uit de Eerste Wereldoorlog likten hun wonden. Midden in het interbellum brak echter een economische crisis uit zoals de wereld nog niet eerder had meegemaakt. Deze crisis zorgde voor forse bezuinigingen, waaronder uitvoerige op defensie. Op deze manier heeft de economische crisis een belangrijke invloed gehad op de vergaande verzwakking van de weerbaarheid van Nederland. Tegelijkertijd trof de crisis met name Duitsland zeer zwaar. Mede onder invloed van de economische situatie veranderde daar ook de politieke situatie. De opkomst van het nationaal socialisme in ons buurland viel derhalve samen met een verzwakking van ons eigen defensieapparaat. Het moge duidelijk zijn, dat het onder invloed van deze crisis niet makkelijk moet zijn geweest om eventuele lessen uit Wereldoorlog I toe te passen binnen defensie en al helemaal niet bij de militair geneeskundige dienst, die lang als ondergeschoven kindje is beschouwd. Om de hoofdvraag in dit werkstuk grondig te kunnen onderzoeken, is deze gesplitst in een aantal onderdelen. In het eerste hoofdstuk wordt gezocht naar het antwoord op de vraag: Welke ontwikkelingen hebben er tijdens de Eerste Wereldoorlog plaatsgevonden bij de strijdende partijen Engeland, Frankrijk en Duitsland? Het is immers nodig om vast te stellen welke ontwikkelingen er tijdens de oorlog hebben plaatsgevonden bij de strijdende partijen, om te kunnen beoordelen of deze bij de Nederlandse militair geneeskundige dienst in de latere periode ook zijn doorgevoerd. In het volgende hoofdstuk wordt de situatie waarin de Nederlandse militair geneeskundige dienst zich bevond in het jaar 1918 geanalyseerd. Dit jaar wordt als uitgangssituatie genomen en beschrijft hoe de Nederlandse militair geneeskundige dienst er op dat moment uitzag, zowel op organisatorisch vlak als op technisch gebied. Dit is bovendien een interessant jaar, omdat in 1918 het Nederlandse leger gemobiliseerd was en dus op oorlogssterkte. De vraag in dit hoofdstuk luidt: Hoe zag de Nederlandse militair geneeskundige dienst er uit op zowel technisch als organisatorisch gebied in het jaar 1918? Het laatste hoofdstuk richt zich op het interbellum. In dit hoofdstuk staat beschreven welke veranderingen er werden voorgesteld, maar ook welke daadwerkelijk werden uitgevoerd met betrekking tot de Nederlandse militair geneeskundige dienst. Ook wordt in dit hoofdstuk aangeven welke redenen er waren om veranderingen al dan niet door te voeren. De vraag in dit hoofdstuk luidt als volgt: Welke veranderingen werden er aan de hand van de geleerde lessen uit de Eerste Wereldoorlog voorgesteld en al dan niet doorgevoerd en wat waren de redenen van het al dan niet invoeren van deze lessen? Aan de hand van de beantwoording van de deelvragen uit de hoofdstukken wordt uiteindelijk in de conclusie de eerder genoemde hoofdvraag zo adequaat mogelijk beantwoord.