Melden van geweld: gewetensnood breekt wet.

Samenvatting Huiselijk geweld en kindermishandeling is een groot probleem voor de regio Rotterdam-Rijnmond. Er zijn duizenden meldingen per jaar bij het Advies en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) en het Advies en Steunpunt Huiselijk Geweld (ASHG). Mishandeling kan grote en langdurige gevolgen hebben voor de slachtoffers. De huisarts speelt een belangrijke rol in het signaleren van huiselijk geweld en kindermishandeling, maar het herkennen en bespreken daarvan zorgt voor veel belemmeringen. Huisartsen melden weinig bij het AMK. Hoe vaak zij melden bij het ASHG is niet bekend. In een interview met 12 huisartsen in de regio Rotterdam-Rijnmond is onderzocht in hoeverre juridische drempels in de weg staan om meldingen te doen. Hieruit kwamen de volgende resultaten: De bekendste richtlijn onder de geïnterviewde huisartsen is de KNMG ‘meldcode Kindermishandeling en Huiselijk Geweld’. Ze gebruiken deze niet allemaal of hebben hem nog niet bekeken. Maar als er sprake is van geweld en dit gaat mogelijk gevaar opleveren dan komen zij meestal zelf in actie en schakelen hun hulpverlenersnetwerk in. Het lage aantal meldingen lijkt verklaarbaar omdat zij ten eerste proberen de patiënt zelf in een hulpverleningstraject te krijgen. Ten tweede, als de patiënt het niet wil dan zijn de huisartsen die dit (uiteindelijk) respecteren groter in aantal dan degenen die wel gaan optreden voor de patiënt. Dit is hun interpretatie van ‘gewetensnood’. Ten derde hangt dit af van hun inschatting van ernstig gevaar. Bij de huisartsen uit het onderzoek was dit voornamelijk een gevoelskwestie en mogelijk worden hierdoor bepaalde gevallen onderschat. Vrijwel alle huisartsen geven aan dat zij juridische drempels van relatief klein belang vinden. De enige juridische drempel die is gevonden als belemmering voor huisartsen om te melden is dat de patiënt het recht heeft om (een gedeelte van) het dossier te laten verwijderen. Hiermee kan de patiënt met een schone lei beginnen bij een andere huisarts en een huisarts kan zich dan niet verdedigen tijdens een aanklacht. Het is niet bekend hoeveel dit voorkomt. Huiartsen zijn nooit aansprakelijk gehouden voor het niet melden van huiselijk geweld of kindermishandeling. Het wetsvoorstel ‘Verplichte meldcode huiselijk geweld & kindermishandeling’ zal hier waarschijnlijk niets aan veranderen.