Ethische leiderschap in zorginstellingen. Het effect van etnische leiderschap, autonomie en LMX op prestaties van medewerkers

Samenvatting Dit onderzoek draait om de relatie tussen ethisch leiderschap en de resultaten van directe zorgmedewerkers. Er wordt onderzoek verricht naar de rol hierin van Leader Member Exchange, de relatie tussen leidinggevende en directe medewerker, en autonomie van handelen. Van te voren werd allereerst een positieve relatie tussen ethisch leiderschap en prestaties van medewerkers in de zorg verondersteld. Daarnaast werd gesteld dat ethisch leiderschap, via mediator LMX een positieve relatie heeft met de prestaties van zorgmedewerkers. Tot slot werd dezelfde positieve relatie verwacht met autonomie van handelen als mediator. Ten behoeve van deze hypotheses is een kwantitatief onderzoek opgesteld, in de vorm van een vragenlijst. Deze is bij een viertal organisaties uitgedeeld, te weten een thuiszorgorganisatie, GGZ-instelling, regionaal ziekenhuis en een fysiotherapiepraktijk (N=111). Dit maakt het op basis van dit onderzoek doen van algemeen voor de gezondheidszorg geldende uitspraken mogelijk. Uit de analyse kwam naar voren dat er daadwerkelijk een positieve relatie is tussen ethisch leiderschap en prestaties van zorgmedewerkers. Tevens is het verwachtte positieve mediërende effect van autonomie van handelen in de relatie ethisch leiderschap en prestaties van medewerkers bevestigd. Dit in tegenstelling tot het mediërende effect van LMX, wat in dit onderzoek niet naar voren is gekomen. Op basis hiervan kan worden geconcludeerd dat het voor zorgorganisaties loont om aspecten van ethisch leiderschap door te voeren. Daarnaast is het zorgorganisaties aan te bevelen om medewerkers autonomie te geven in hun dagelijkse werkzaamheden, aangezien dit prestatiebevorderend werkt. Hierbij is vanuit een ethisch leiderschap oogpunt adequate wederzijdse communicatie, betrouwbaarheid en oprechtheid essentieel. Naar het mediërende effect van LMX zal nader onderzoek moeten worden verricht. Summary This thesis is focused on the relation between ethical leadership and the task performance of their employees, and the mediating role of job autonomy and Leader-Member-Exchange (LMX) in this relation. In advance a positive relation between ethical leadership and task performance was proposed. Furthermore the research proposed a positive relation between ethical leadership and task performance, via the mediator job autonomy. Finally the same positive relation was proposed, but for the mediator LMX. A quantitative questionnaire is designed and distributed in four different health care organizations; a home care organization, a local hospital, a mental health organization and a physiotherapist organization (N=111). This results in several recommendations for health care organizations in general. The analysis shows, as proposed, a positive relation between ethical leadership and task performance. The positive relation between ethical leadership and task performance with the mediating role of job autonomy, is being confirmed as well. The analysis did not show a significant relation for the role of LMX in the relation between ethical leadership and task performance. Based on the results, health care organizations can be recommended to focus on and adjust aspects of ethical leadership. Furthermore organizations can be recommended to give more autonomy to employees during their daily work activities, which will lead to an increase of the performance. From an ethical approach it has to be combined with good two-way communication, loyalty, reliability and reinforcement. The mediating role of LMX in the relation between ethical leadership and task performance has to be subject of further research.