De keten-DBC's gediagnosticeerd. Een explorerend onderzoek naar de invoering van keten-DBC's binnen algemene ziekenhuizen

Samenvatting De Nederlandse gezondheidszorg heeft te maken met een flinke toename aan kosten. De toename is in relatie tot het bruto nationaal product te hoog, waardoor maatregelen getroffen moeten worden. Doordat 70% van de zorgkosten wordt gemaakt voor chronische ziekten, zijn maatregelen vooral op deze zorg gericht. Ketenzorg wordt gezien als de manier om de kosten van chronische ziekten te verlagen, terwijl de kwaliteit van zorg er niet onder lijdt of zelfs wordt verhoogd. De overheid heeft dan ook een instrument bedacht om ketenzorg te stimuleren. Dit instrument is de keten-DBC, waarbij de financieringsschotten tussen de diverse zorgaanbieders worden weggenomen. Voorlopig geldt dit instrument voor Diabetes type 2, COPD en cardiovasculair risicomanagement. Dit onderzoek richt zich op het gedrag van ziekenhuizen ten aanzien van keten-DBC’s. Het doel is om informatie te verkrijgen over de manier waarop keten-DBC’s het best de doelen van de overheid kunnen bereiken. Dit bezien vanuit ziekenhuizen. Ook voor andere type zorginstellingen zou dit onderzoek uitgevoerd moeten worden om een compleet beeld te krijgen van het instrument keten-DBC. Om dit doel te bereiken is een gedragsmeting uitgevoerd volgens het Triade model. Deze meting is uitgevoerd door middel van interviews waarbij gebruik gemaakt is van theorie over supply chain management en innovatie. Deze theorie heeft een lijst met obstakels en kritische succesfactoren opgeleverd die helpen om de gedragsmeting goed te doorgronden en de reden tot bepaald gedrag vast te stellen. Tevens biedt de theorie inzichten over de wijze waarop innovatie eigenschappen (in dit onderzoek de eigenschappen van de keten-DBC) de invoering van de keten-DBC bevorderen. Door middel van interviews is in zeven ziekenhuizen onderzocht welk gedrag er is en hoe dit gedrag tot stand is gekomen. De invloed op het gedrag van obstakels en kritische succesfactoren uit de theorie is hierbij bepaald. Tevens zijn door middel van een uitgebreide documentenanalyse de in de theorie opgestelde eigenschappen van keten-DBC’s verzameld. Deze eigenschappen zijn beoordeeld en gekoppeld aan het gedrag en de redenen voor bepaald gedrag om te onderzoeken op welke wijze zij invloed uitoefenen op de doorvoering van keten-DBC’s. Uit het onderzoek is gebleken dat keten-DBC’s nog niet optimaal ontworpen zijn en te weinig voordelen en te veel nadelen biedt voor ziekenhuizen om door te pakken en keten-DBC’s in te gaan voeren. De invoering van keten-DBC’s is dan ook nog minimaal. Wel zijn er velen ketenzorg initiatieven die nog niet de vorm van een keten-DBC hebben. Deze ketenzorg heeft nog aparte bekostiging per zorgaanbieder en er wordt niet gewerkt op basis van de protocollen die bij keten-DBC’s afgesproken dienen te worden. Tevens is uit het onderzoek een lijst met obstakels en kritische succesfactoren gekomen die veel invloed hebben op het gedrag van ziekenhuizen. De belangrijkste taak voor de overheid is om de motivatie jegens het invoeren van keten-DBC’s te verhogen. Verhoging van de motivatie verhoogt tevens direct de capaciteit en gelegenheid tot invoering van keten-DBC’s. De motivatie kan verhoogd worden door te kijken naar de obstakels en kritische succesfactoren en de manier waarop deze het gedrag beïnvloeden. Dit heeft een lijst met aanbevelingen opgeleverd. Voor ziekenhuizen is het met name van belang om de afweging te maken of een bepaalde keten-DBC nodig is. Concurrentie speelt hierbij de belangrijkste rol.