Het Hilversumse mediacluster van binnenuit

Veel Nederlandse mediabedrijven zitten geclusterd op het Hilversumse Media Park. Dit vindt zijn oorsprong bij het ontstaan van de radio-industrie. Ondanks de af en toe opkomende dreiging van massale verhuizingen is Hilversum nog steeds de mediastad van Nederland. Maar waar vroeger omroepbedrijven weinig keuze hadden vanwege de in Hilversum aanwezige techniek, is in het digitale tijdperk veel meer mogelijk. Overal ter wereld kun je nu een mediabedrijf starten zonder dat er zeker kwaliteitsverlies is. Toch kiezen ook nieuwe bedrijven nog steeds voor Hilversum als vestigingsplaats. Waarom is dat? In deze thesis is er gekeken naar de ervaringen van gebruikers van het Media Park om achter deze reden te komen. De behandelde onderzoeksvraag die centraal staat, is: Hoe ervaren mensen uit of rond de Hilversumse media-industrie de voordelen van clustervorming op het Media Park? Veel van de in de literatuur genoemde factoren van Porter (1999) en Karlsson & Picard (2011) worden ook in het Hilversumse mediacluster als positief punt aan clustering ervaren. Vooral de pool van goed geschoolde werknemers is goed zichtbaar. Face-to-face-contacten zoals beschreven door Karlsson & Picard (2011) zijn er zeker op het Media Park. Zeker als je het zelf opzoekt en er voor openstaat, zijn er mogelijkheden op onverwachte ontmoetingen die voordelig zijn voor de zaak. Het is lastig om hard te maken dat er binnen het cluster meer initiatieven voor nieuwe bedrijven ontstaan dan buiten het cluster, wat volgens Karlsson & Picard (2011) wel het geval zou moeten zijn. Maar dit zijn niet alle factoren die door de werkenden in het Hilversumse mediacluster ervaren worden. Sterker nog, een van de belangrijkste factoren wordt niet in de literatuur genoemd: het imago van het cluster. De uitstraling naar buiten toe van een cluster is enorm belangrijk en zorgt, zolang het imago maar goed is, voor de juiste aantrekkingskracht. Dat merk je in Hilversum heel sterk. Het idee bestaat dat zelfs als je er alleen al gaat wonen, je een deel van de magie kunt meepakken. En als je eenmaal begonnen bent bij de lokale omroep, dan is het een kwestie van tijd voor je het NOS-journaal presenteert. Dat zijn heersende gedachtes. Als je als klein bedrijf op het Media Park zit, doe je er toe! Het is je visitekaartje om binnen te komen bij andere klanten en het helpt zelfs bij bedrijven die zelf binnen het cluster zitten. De Nederlandse televisiewereld speelt zich grotendeels af in Hilversum en dus moet je dicht bij het vuur zitten. Het imago straalt ook op jouw bedrijf af. Dat maakt een bedrijf sterker, zorgt voor het makkelijker vinden van goede werknemers van buitenaf en levert zo een groot aandeel aan de voordelen van clustervorming. Wat gaat de toekomst Hilversum als mediastad brengen? Juist in een industrie als de media, waarin dingen heel snel kunnen gaan, is dat moeilijk te voorspellen. Toch is de verwachting dat Hilversum als mediastad overeind blijft staan. TCN heeft op het juiste moment ingegrepen door de lock-in, die letterlijk en figuurlijk gaande was, tegen te gaan. De hekken zijn weg, de centrumzijde van het park heeft een duidelijke publieksfunctie en de plannen liggen klaar om er een echte campus van te maken. Media en Hilversum zijn te veel verworven met elkaar om er een cruciale wijziging te laten plaatsvinden. Toch schuilt er juist in het goede imago van Hilversum (‘daar gebeurt het op mediagebied’) een gevaar. Namelijk, imago’s kunnen veranderen en dit soort processen zijn lastig om te buigen zonder dat het geforceerd overkomt. Heel belangrijk is daarom dat partijen als United, RTL en Talpa naar het Media Park zijn gegaan, zullen gaan of dat ze op het Media Park blijven. Beeldvorming is namelijk belangrijk bij een imago. Als deze partijen weg waren getrokken, was er het gevoel ontstaan dat andere partijen ook niet meer zo gebonden waren aan Hilversum. En zeker met de komende fusies van de publieke omroepen breekt er een cruciale tijd aan voor Hilversum als mediastad.