"Wegen de economische en sociale voordelen van gedifferentieerde btw-tarieven op tegen de eenvoud van een uniform btw-tarief?'

Door de jaren heen is het gebruik van het gedifferentieerde btw-tarief fors uitgebreid. Initieel is daarbij het verlaagde tarief gebruikt voor sociale lastenverlichting. De werking van het gedifferentieerde tarief is vervolgens toegenomen als gevolg van uiteenlopende politieke keuzes die op dat moment opportuun waren. De druk vanuit het bedrijfsleven en lobbygroepen hebben daarnaast bijgedragen aan de verdere uitbreiding van het aantal producten en diensten onder het verlaagde tarief. Het is daardoor steeds moeilijker geworden om uit te leggen waarom bepaalde producten of diensten onder het verlaagde tarief vallen terwijl bijna identieke c.q. complementaire producten of diensten onder het algemene tarief vallen. Steeds vaker klinken de geluiden dat de huidige doelstellingen voor tariefdifferentiatie niet of nauwelijks nog gerealiseerd kunnen worden. Zichtbaar is dat het herverdelingsaspect van de tariefdifferentiatie in de loop der jaren aardig aan kracht heeft ingeboekt, als gevolg van het feit dat het verschil tussen de uitgaven van arme huishoudens en rijke huishoudens aan producten en diensten onder het verlaagde tarief is afgenomen tot nihil. Tevens komt uit evaluaties naar voren dat niet kan worden aangetoond dat het heffen van een verlaagd tarief op arbeidsintensieve diensten leidt tot positieve werkgelegenheidseffecten. Het enige waar tariefdifferentiatie wel aan bij kan dragen is dat sociaal gewenst gedrag wordt gestimuleerd. Echter er zijn betere instrumenten om dat gedrag te sturen zoals bijvoorbeeld accijnzen. Deze noties illustreren een tendens die laat zien dat alle doelstellingen die via tariefdifferentiatie bereikt trachten te worden beter via andere instrumenten kunnen worden gerealiseerd. Naast het feit dat tariefdifferentiatie niet of nauwelijks nut lijkt te hebben en dat er betere middelen zijn om gewenste doelstellingen te bereiken is het ook nog is zo dat het huidige tariefstelsel leidt tot overmatige lastenverzwaring. Deze lastenverzwaring komt tot uiting in de vorm van concurrentieverstoringen, afbakeningsproblemen en administratieve lasten vergroting. Naast deze negatieve effecten zorgt tariefdifferentiatie voor verstoring van het consumptiepatroon, wat samen met de lastenverzwaring, zorgt voor een gehele efficiency loss. Deze efficiency loss komt haast bij elke belasting voor en is niet bezwaarlijk zolang de positieve effecten van een belasting maar opwegen tegen deze efficiency loss. Dit lijkt bij tariefdifferentiatie niet het geval te zijn. Een beter alternatief zou dan wellicht zijn om te kiezen voor tariefuniformering.