Patientenparticipatie door middel van Experienced Based Co-design

In deze bachelor scriptie is onderzoek gedaan naar hoe patiëntenparticipatie vorm krijgt bij kwaliteitsverbeteringen in de zorg voor oncologiepatiënten. Het onderzoek heeft plaats gevonden bij het Ropcke-Zweers ziekenhuis (Saxenburgh groep) gelegen in Hardenberg. De focus van het onderzoek lag bij de patiënt. Twee invalshoeken stonden hierbij centraal: de wijze waarop patiënten in staat zijn om te participeren en de wijze waarop patiënten door het ziekenhuis in staat worden gesteld om te participeren. De benodigde data voor dit onderzoek is verzameld door middel van interviews, documentenanalyse en observaties van verschillende werkoverleggen. Daarnaast is een film geobserveerd waarin patiëntenervaringen zijn vastgelegd. Om de twee invalshoeken te onderzoeken zijn er diverse stuurgroepen, werkoverleggen en focusgroepen geobserveerd welke zijn georganiseerd door het ziekenhuis. De vorm was als volgt: eerst is er input gevraagd van zorgpersoneel op welke wijze de zorg volgens hen verbeterd kan worden. Vervolgens is er een focusgroep gehouden met patiënten waar zij hun unieke ervaringen met elkaar konden delen. Deze focusgroep is vastgelegd op film en later bekeken door zorgverleners. Als laatst is er een gezamenlijke stuurgroep geweest waarbij zowel patiënten als zorgverleners aanwezig waren om te praten over de door patiënten geïdentificeerde knelpunten in het zorgproces. De methode die gebruikt wordt om de zorg te verbeteren is experience based co-design (EBCD). De hoofdlijnen van deze methode liggen bij het betrekken van de patiënt bij het identificeren van knelpunten in het zorgproces en het daadwerkelijk verbeteren van de zorg. Met betrekken wordt is dit geval bedoeld dat patiënten een grote mate van inspraak zouden moeten hebben en als het ware samen met de zorgverleners de knelpunten uiteindelijk ook aanpakken. Uit hoofdstuk vier zal blijken hoe het ziekenhuis de EBCD-methode heeft toegepast. Uit dit onderzoek is gebleken dat patiënten door het ziekenhuis redelijk goed in staat worden gesteld om te participeren in het participatieproject. Hoewel het ziekenhuis wellicht niet de patiënt centraal heeft gesteld bij aanvang van het project, is te zien dat de patiënt toch invloed heeft gehad op het aangeven van verbeteringen welke door het ziekenhuis worden aangepakt. Enkele knelpunten betreffende het zorgproces die door patiënten zijn ingebracht en daadwerkelijk zijn verbeterd door het ziekenhuis zijn bijvoorbeeld de wachttijden en de intakegesprekken die nu plaatsvinden bij de patiënt thuis. Dat het ziekenhuis de patiënt niet centraal heeft gesteld bij de keuze om te mee te doen aan het project heeft te maken gehad met belangen van het ziekenhuis. Deze eigenbelangen van het ziekenhuis zullen in deze scriptie geanalyseerd worden aan de hand van de principal-agency theorie welke wordt uitgelegd in het theoretische kader (hoofdstuk 2). Daarnaast lijken patiënten ook goed in staat te zijn om te participeren in het participatieproject. Dit blijkt onder andere uit de aanwezigheid bij bijeenkomsten en de geleverde input. Patiënten lijken vooral knelpunten aan te kaarten die betrekking hebben op de bejeging. Ook lijkt de patiënt zelfs een enkel medisch-technisch knelpunt te identificeren welke naar aanleiding van dit project ook is verbeterd. Het zorgproces lijkt dus daadwerkelijk verbeterd te zijn naar aanleiding van de input van oncologiepatiënten. Wat echter nog zou kunnen worden toegevoegd, zijn enkele werkgroepen na de gezamenlijke stuurgroep. In het kader van EBCD horen patiënten ook nauw betrokken te zijn bij het aanpakken van de knelpunten. Het ziekenhuis heeft de patiënt maar in beperkte mate in staat gesteld om punten daadwerkelijk te verbeteren zoals bedoeld is bij EBCD.