De effectiviteit van transitiezorg interventies die gericht zijn op self-efficacy en kwaliteit van leven van chronisch zieke adolescenten

Achtergrond: Chronisch zieke adolescenten moeten leren om partners in de zorg te worden. Zelfstandig de chronische aandoening kunnen managen en betrokken zijn bij het ontvangen van de zorg is essentieel om kwaliteit van leven te bevorderen. De gezondheidszorg is vaak niet voldoende afgestemd op de behoefte van chronisch zieke adolescenten. Een initiatief om deze zorg te verbeteren is het actieprogramma ´Op Eigen Benen Vooruit!´. Het actieprogramma biedt projectteams een toolkit met interventies aan om de zelfmanagement en self-efficacy van adolescenten te stimuleren. Adolescenten kunnen door middel van deze interventies voorbereid worden op de overstap van de kinderzorg naar de volwassenenzorg. Probleemstelling: In hoeverre is het actieprogramma effectief in het verbeteren van de selfefficacy en kwaliteit van leven van chronisch zieke adolescenten en in hoeverre is er een verband tussen self-efficacy en kwaliteit van leven? Methode: Er is een quasi-experimenteel vragenlijstonderzoek uitgevoerd met een voormeting en nameting. In dit onderzoek is gebruik gemaakt van secundaire data die reeds verzameld is binnen het grootschalige evaluatieonderzoek ‘Op Eigen Benen Vooruit!’. Onderzoeksgroep: De onderzoeksgroep voor dit afstudeeronderzoek bestond uit de teams die deel hebben genomen aan het actieprogramma ‘Op Eigen Benen Vooruit!’ in de test- en verspreidingsfase ronde 2010. Van de 518 adolescenten die bij de voormeting in de testfase zijn aangeschreven hebben 137 (26,8%) adolescenten gereageerd. Bij de eerste nameting hebben 186 (38,0%) adolescenten gereageerd. In de verspreidingsfase hebben bij de voormeting 125 (28,0%) adolescenten en bij de nameting hebben 145 (34,4%) adolescenten gereageerd. De geanalyseerde data bestond uiteindelijk uit 167 chronisch zieke adolescenten die op beide meetmomenten hebben gereageerd. Self-efficacy is gemeten met twee subschalen van de On Your Own Feet Self-Efficacy Scale (OYOF-SES), kwaliteit van leven is gemeten met DISABKIDS Chronic Generic Module Self-report version (DCGM--S). Resultaten: De gemiddelde scores van self-efficacy kennis aandoening (gemiddelde 23,5; SD 3,6) en self-efficacy vaardigheden spreekuur (20,4; SD 3,6) waren op de voormeting significant (p<0,01) lager dan self-efficacy kennis aandoening (24,5; SD 3,3) en self-efficacy vaardigheden spreekuur (21,0; SD 3,3) op de nameting. Fysieke kwaliteit van leven is gemiddeld gedaald tussen de voormeting (68,2; SD 13,5) en de nameting (65,9; SD 15,4). Een significant verband (p=0,05) is gevonden tussen self-efficacy en kwaliteit van leven. De correlatiecoëfficiënt varieerde tussen 0,16 en 0,32. De regressie analyse laat zien dat selfefficacy geen significante bijdrage levert aan het verklaren van variatie in kwaliteit van leven. Conclusie: Transitiezorg interventies van het actieprogramma kunnen effectief zijn in het verbeteren van self-efficacy van chronisch zieke adolescenten. Een correlatie is gevonden tussen self-efficacy en kwaliteit van leven van chronische zieke adolescenten. Echter, in het onderzoek werd niet aangetoond dat self-efficacy een voorspeller is van kwaliteit van leven.