De relatie tussen fusies en efficientie in de GGZ sector

Doel Dit onderzoek geeft meer inzicht in de efficiëntie van de Geestelijke Gezondheidssector in Nederland, waarbij tevens het verband is onderzocht tussen efficiëntie en fusies in deze sector. Door meer concurrentie en regulatie in de gezondheidszorg komen fusies steeds vaker voor in de GGZ sector. Vooralsnog ontbreekt er kennis over de effecten op de efficiëntie als gevolg van fusies, ondanks het scherpe toezicht van regulerende overheidsinstanties. De gebruikte probleemstelling luidt daarom als volgt: Bestaat er een verband tussen fusies van Geestelijke Gezondheidszorg instellingen en een aantoonbare efficiëntieverbetering? Methode Een literatuuronderzoek heeft als basis gediend voor de veronderstelde theoretische verbanden. Daarnaast is er via een analyse van jaarverslagen van 74 GGZ instellingen in de periode 2006-2011 onderzocht of deze fusies hebben ondergaan. Het onderzoek is opgebouwd uit twee fasen, waarbij er in de eerste fase gebruik is gemaakt van Data Envelopment Analysis (DEA). Hierbij is de technische efficiëntie van de GGZ sector in kaart gebracht. De Malmquist Index is gebruikt om efficiëntie veranderingen over de tijd meetbaar te maken. In de tweede fase is bekeken of er verbanden bestaan tussen het hebben van een fusie en de DEA uitkomsten. Hierbij is gebruik gemaakt van een pooling strategie waarbij er onderscheid is gemaakt naar type instellingen (algemeen vs. topklinisch, ambulant vs. klinisch). Resultaten Uit het onderzoek blijken specifieke significante efficiëntie verschillen te bestaan in bepaalde periodes tussen instellingen die fuseren en instellingen die niet fuseren. Tevens bestonden er significante verschillen tussen de groepen ambulante en klinische instellingen. De algemene en topklinische instellingen vertoonden een zwak verband met de technische efficiëntie. Fuserende instellingen vertonen betere efficiëntie dan niet gefuseerde instellingen. Tevens scoorden de ambulante instellingen significant beter op efficiëntie dan klinische instellingen. Verder werden er geen topklinische GGZ instellingen als technisch efficiënt bevonden. Conclusie & Discussie Fusies hebben een positief effect op de efficiëntieveranderingen bij GGZ instellingen. Dit effect was sterker in de eerdere periode (2006-2008) dan in de recentere jaren (2009-2011). Een mogelijke verklaring is dat fuserende instellingen beter omgaan met veranderingen en vernieuwingen in de sector. Topklinische instellingen, hoewel zwak, tonen een negatief effect op de efficiëntie. Dit is verklaarbaar door de nevenactiviteiten van dergelijke instellingen. Ondanks de gekozen onderzoeksmethode en gevonden resultaten dienen deze bevindingen echter voorzichtig geïnterpreteerd te worden in de context van fusies in de gezondheidszorgsector.