Daniel C. Dennett - Consciousness Explained

Aan de hand van het boek van Daniel Dennet – dat in het eerste deel wordt samengevat – wordt antwoord gezocht op de vraag of Dennett in zijn boek antwoord geeft op de door hemzelf, geponeerde vraag (i.e. Kan hij bewustzijn verklaren zonder gebruik te maken van wonder tissue?). Aan de hand van Dennetts multiple drafts theory kan deze vraag zowel positief als negatief beantwoord worden. Zijn theorie laat het bewustzijn slechts een epifenomeen worden van breinprocessen – waarmee hij dus niet het bewustzijn verklaart maar het wegverklaard (dit is het negatieve antwoord). Aan de andere kant moeten we Dennett nageven dat hij trouw blijft aan zijn eigen opvattingen en dus in zijn wereld het bewustzijn verklaard (dit is het positieve antwoord). In het tweede deel van de scriptie worden critici aan het woord gelaten; aan de hand van Descartes, Kuhn en allerlei verwonderlijkheden uit verschillende onderzoeksrichtingen probeer ik te laten zien dat de wereld die Dennett beschrijft niet zo zwart-wit is en dat er nog veel ruimte is voor verwonderlijkheden – zoals geheimzinnige werking op afstand (onderzoek van het PEAR dat tot dit moment onverklaard blijft) – die niet verdisconteerd kunnen worden in Dennetts theorie. Daarnaast laat ik zien hoe Dennett paradigmatisch denken verwerpt (maar zich er tegelijkertijd op beroept) en hoe Dennett niet kieskeurig is in onderzoeken aanhalen (maar twerijl er veel zijn die niet te rijmen zijn met zijn opvattingen). Daardoor moet ik uiteindelijk concluderen dat Dennett Descartes onterecht op een zijspoor zet en zijn multiple drafts theory evenzeer een metafoor is als Descartes res cogitans – de homunculus vervangen door decentrale circuits maar de mens nog steeds als narratief zwaartepunt. Dennetts materialistische `verklaring’ voor bewustzijn is niet fout – maar ook zeker niet volledig.