Alzheimer café als (brug naar) ondersteuning: de rol van draaglast in het dagelijkse leven van mantelzorgers en de ondersteuning door het Alzheimer café

Informele zorg wordt steeds belangrijker voor de gezondheidszorg. Vooral bij de ziekte dementie speelt mantelzorg een grote rol, omdat tweederde van deze patiënten thuis woont. Daarbij wordt ook mantelzorg verleend aan dementerenden die zijn opgenomen. Doordat het aantal dementerenden zal toenemen en het aantal mantelzorgers deze groei naar verwachting niet zal kunnen bijhouden, zal de druk op deze mantelzorgers toenemen. Om ervoor te zorgen dat mantelzorgers niet overbelast raken en hun zorgtaak vol kunnen houden is ondersteuning essentieel. Een manier waarop mantelzorgers ondersteund kunnen worden is door het bezoeken van het Alzheimer Café. Dit onderzoek heeft als doel inzicht te krijgen in de rol die ervaren draaglast speelt in het dagelijks leven van mantelzorgers en in de ervaring van mantelzorgers met ondersteuning van het Alzheimer Café. Door middel van interviews en observaties is antwoord gezocht op de vragen hoe de ervaren belasting van deze mantelzorgers is, aan welke vormen van ondersteuning zij behoefte hebben, welke vormen van ondersteuning door het Alzheimer Café worden geboden en in hoeverre dit tegemoet komt aan de ondersteuningsbehoefte. Hierbij zijn twaalf mantelzorgers geïnterviewd die het Alzheimer Café in Zwijndrecht, Rotterdam Centrum of Sliedrecht bezoeken en zijn bij deze zelfde vestigingen observaties uitgevoerd. Vervolgens is de verzamelde data in drie fasen gecodeerd, namelijk open, categoriserend en selectief. De onderzoeksresultaten kwamen grotendeels overeen met de eerder gevonden literatuur over behoeften aan ondersteuning, maar bieden meer inzicht in de specifieke ondersteuningsbehoeften. Uit dit onderzoek blijkt dat de zorg grote gevolgen heeft voor het leven van de mantelzorger zelf. Zij geven aan weinig vrije tijd te hebben en benadrukken dat hun leven wordt beheersd door de zorg voor hun naaste. Naar ondersteuning voor mantelzorgers door het Alzheimer Café in Nederland is nog nooit eerder onderzoek gedaan. Dit onderzoek biedt hierin nieuwe inzichten. Desgevraagd gaven mantelzorgers bij dit onderzoek aan geen behoefte te hebben aan ondersteuning, maar uit hun verhalen blijkt deze er impliciet toch te zijn. Het Alzheimer Café blijkt vooral in te spelen op de sociale ondersteuning van mantelzorgers, zowel door middel van lotgenotencontact als contact met medewerkers en vrijwilligers. Daarnaast ontvangen mantelzorgers verschillende vormen van informatieve steun door interviews met deskundigen, films, folders en boeken. Tot slot heeft het Alzheimer Café een doorverwijsfunctie in het toeleiden van mantelzorgers naar verschillende vormen van instrumentele ondersteuning zoals respijtzorg. Kortom, het Alzheimer Café wordt door bezoekers overwegend positief en steunend ervaren.