Deeltijdwonen als aanjager voor gebiedsontwikkeling in Zeeland?

Sinds de economische crisis van 2008 is de woningmarkt in Nederland vrijwel tot stilstand gekomen. Dit heeft directe gevolgen voor de vele gebiedsontwikkelingen, waaronder die in Zeeland. Tegelijkertijd blijft de tweede woningmarkt in Zeeland wel prima functioneren. Daar waar momenteel de permanente woningmarkt in de economisch sterkere gebieden in Nederland weer aantrekt blijft deze in de randgebieden nog achter. Dit komt doordat de demografische ontwikkeling in deze randgebieden leidt tot stabilisatie of zelfs krimp van de bevolking. Groei op de permanente woningmarkt is in deze gebieden dan ook niet te verwachten. De permanente en tweede woningmarkt overlappen elkaar echter gedeeltelijk. Dit is het terrein van de deeltijdbewoner. De vraag die in dit onderzoek gesteld wordt is of dit fenomeen deeltijdwonen als aanjager kan dienen voor gebiedsontwikkeling in gebieden met een stabiliserende of krimpende bevolkingsomvang. Als empirisch object is hiervoor de tweede woningmarkt in Zeeland gebruikt. Om antwoord te kunnen geven op de vraag of deeltijdwonen als aanjager kan dienen voor gebiedsontwikkeling in Zeeland is het begrip deeltijdwonen eerst nader onderzocht. In de literatuur blijkt hierover nog weinig bekend te zijn. De tweede woning blijkt echter een goede afgeleide waarmee het verschijnsel deeltijdwonen ingekaderd kan worden. Deeltijdwonen blijkt te bestaan uit een brede verzameling eigenschappen waarbinnen veel variatie optreedt. Er is variatie in de demografische kenmerken van de deeltijdbewoner evenals variatie in de woning- en omgevingskenmerken. In algemene zin kan gesteld worden dat de deeltijdbewoner een tweede woningbezitter is die zich onderscheidt door de lengte van de totale jaarlijkse verblijfsduur in zijn tweede woning. Juist in een rustige aantrekkelijke omgeving zijn doorgaans veel tweede woningen te vinden, denk hierbij aan de kust, de bossen of de bergen. Voor de Nederlandse situatie is dit bijvoorbeeld het geval in Zeeland en de Veluwe. Tweede woningbezit kan in landelijke gebieden nadrukkelijk bijdragen aan een stuk gebiedsontwikkeling en zelfs aan regionale ontwikkeling. Voor gebiedsontwikkeling geldt dit direct door de bouw van nieuwe tweede woningen en indirect doordat dit tevens druk op de permanente woningmarkt kan opleveren. Het tweede woningbezit zorgt ook voor beheer- en onderhoudsactiviteiten en de bewoners doen hun bestedingen bij de lokale winkels. Deze economische activiteiten leiden tot regionale ontwikkeling. Een negatief aspect van tweede woningbezit is de milieudruk op de omgeving door de bouw van woningen. Aan de andere kant genereren deze ontwikkelingen ook financiën voor natuur- en landschapsontwikkeling. Het tweede woningbezit in Nederland is met circa 2% nog vrij laag vergeleken met dat in andere Europese landen als Spanje, Frankrijk en Scandinavië. Hier ligt het tweede woningbezit tussen de 10% en 20%. Deeltijdwonen is interessant voor mensen die willen onthaasten en mensen waarvan het werk op een afstand ligt die te groot is om dagelijks af te leggen. In het eerste geval gaat het om het doorbrengen van de vrije tijd en/of de vakanties. In het tweede geval betreft de doelgroep mensen met de eerste woning in het landelijk gebied en een pied-à-terre in de stad. Een andere subgroep hier zijn de arbeidsmigranten (MOE-landers1 en expats). Het veldonderzoek voor de Zeeuwse situatie is uitgevoerd middels interviews met professionals welke actief zijn op de woningmarkt en in de volkshuisvesting in Zeeland. Daarnaast is onder tweede woningbezitters in Zeeland, de gebruikers, een survey uitgezet om verder inzicht in de voorkeuren van deze groep woningbezitters te krijgen. Het betreft hier de groep die willen onthaasten. De resultaten hiervan worden ook als voorspeller voor de toekomstige vraag gebruikt.