Holbewoners in zwarte pyjama's?

De Vietnamoorlog heeft mij persoonlijk altijd gefascineerd. Hoe was het mogelijk dat een supermacht kon verliezen van een bende guerrillastrijders? Maar hoe werd er eigenlijk naar deze bende gekeken? Het wekte mijn interesse om onderzoek te doen naar, om de Amerikaanse benaming te gebruiken, de Vietcong. Deze scriptie behandelt de beeldvorming van de vijand, de Vietcong, in het Amerikaanse geïllustreerde tijdschrift Life en in het Nederlandse geïllustreerde tijdschrift Panorama. Het geïllustreerde tijdschrift maakte gebruik van de relatie tussen tekst en beeld. En denk eens aan de Vietnamoorlog. Het zijn foto’s die tot op de dag van vandaag in het collectieve geheugen gegrift staan. Het door napalm getroffen meisje, de Vietcongguerrilla die wordt geëxecuteerd en de brandende monnik zijn slechts voorbeelden. Gekozen is om de periode af te bakenen. Er is onderzoek gedaan naar de jaren 1962 tot en met 1970. Deze periode is onderverdeeld in drie kleinere periodes. In deze scriptie wordt een vergelijkende analyse gemaakt van het beeld van de Vietcong in Life en Panorama. Het betreft een internationale vergelijking tussen de Verenigde Staten en Nederland. Het onderzoek bestaat uit twee onderzoeksmethoden. Ten eerste een kwantitatieve inhoudsanalyse. Deze methode is gebruikt om letterlijk het aantal foto’s gerelateerd aan de Vietnam oorlog én de Vietcong te tellen. De resultaten zijn ondergebracht in grafieken om de stijging in aandacht voor de oorlog, en de stijging in aandacht voor de Vietcong te motiveren. Ten tweede is in deze scriptie een kwalitatieve inhoudsanalyse gebruikt. Onderscheid is gemaakt tussen mannelijke en vrouwelijke Vietcongstrijders. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat de twee geïllustreerde tijdschriften enorm verschilden in de berichtgeving over de oorlog. Dit had invloed op het beeld van de Vietcong. Life steunde de Vietnamoorlog tot 1969. De beeldvorming van de Vietcong was daarom negatief: de guerrilla’s werden gezien als terroristen. Life zocht naar een legitimering van het conflict in zuidoost-Azië. Een negatieve beeldvorming van de vijand werd gehanteerd. Panorama steunde de oorlog tot eind 1964. De beeldvorming van de Vietcong werd sympathieker. Hoofdredacteur Vermeulen publiceerde foto’s van gevangengenomen en mishandelde vrouwelijke Vietcongstrijders. Hij wilde een zogenaamd ‘godverdomme-effect’ losmaken bij zijn lezerspubliek. Vermeulen was een uitgesproken anti-Amerikanist wat betreft de Vietnampolitiek van de Verenigde Staten en wilde op deze wijze de opinie van zijn lezers manipuleren. In de toegevoegde staafdiagrammen wordt duidelijk dat Panorama meer foto’s van vrouwen publiceerde dan Life. Vrouwenfoto’s werden gebruikt om de mening van het publiek te beïnvloeden. Het verschil in houding tussen beide tijdschriften verdween in 1969. Life werd onder leiding van Hedley Donovan kritischer. Donovan bracht verandering in de conservatieve houding van zijn redactie. Henry Luce, de oprichter van het Amerikaanse geïllustreerde tijdschrift was een conservatieve Amerikaan die predikte voor een intensivering van het conflict. Door het overlijden van Luce in 1967 begon Donovan langzaam het standpunt van Life te veranderen. Net als Panorama werd Life kritischer in de berichtingeving van de Vietnamoorlog. De afbrokkeling van de steun zorgde voor een sympathieker beeld van de Vietcong. Er was sprake van een nivellering.