Traditionele kerstmarkt, nieuw burgerschap

Burgers en overheid trekken steeds vaker samen op in het kader van buurtinitiatieven. Uit beleidsstukken van de overheid (lokaal en landelijk) blijkt dat zij een stapje terug doen om meer ruimte te laten voor de kracht van de burgers. Hierbij past een faciliterende, stimulerende en ondersteunende rol van de overheid. De kracht van actieve burgers wordt steeds meer als vertrekpunt van beleid genomen. Het ideaalbeeld van de overheid over de burgers verandert, maar de praktijk en het ideaal liggen nog ver uit elkaar. De oplossing voor het dichten van de kloof tussen de praktijk en het ideaal wordt veelal in het empoweren van burgers gezocht. Hierbij past een ‘empowerende’ bestuursstijl en beleidsinstrumenten. Met dit onderzoek is ingezoomd op de praktijk van deze nieuwe verhoudingen. Er is gekeken naar zowel het perspectief van de burgers als dat van de overheid. Door naar positieve factoren te zoeken in de praktijk van burgerinitiatieven, waarbij de overheid op enig moment of op enige wijze een rol speelt, werd naar mogelijkheden voor positieve beïnvloeding door diezelfde overheid gezocht. Naast de literatuurstudie vormt het kwalitatief empirisch onderzoek (gevalsstudie) de basis van dit onderzoek. Voor het onderzoek is het CLEAR-model als leidraad gebruikt. Aan de hand van het CLEAR-model zijn een vijftal factoren onderzocht. Deze factoren zijn: kennis en vaardigheden, motivatie, ruimte voor partnerschappen, uitnodiging en tot slot relaties. Daarnaast is gekeken hoe de beleidsvisie naar de praktijk is vertaald. De uitkomsten van dit onderzoek wijzen erop dat de bereidheid van burgers om in actie te komen positief beïnvloed wordt door vertrouwensrelaties. Niet alleen de relatie tussen burgers onderling, maar ook tussen burgers en overheid, lijkt van belang. Een verbindende, faciliterende en ondersteunende houding van de overheid leidt naar verwachting tot empowerment van burgers. Om deze rol te kunnen vervullen moet de overheid leren aansluiting te zoeken bij de motivatie van burgers, moet zij zich bewust zijn van de gevolgen van structuren die al dan niet op initiatief van de overheid tot stand komen en zich bewust zijn van de beperkende werking van regels en instrumenten. Een vervolgonderzoek naar de vermeende relatie tussen vertrouwensrelaties en actiebereidheid is aan te bevelen.