Werkdrukklachten in het Voortgezet Onderwijs

In deze scriptie is onderzoek gedaan naar de oorzaak van werkdrukklachten in het onderwijs. Uit onderzoek is gebleken dat de werkdruk in het onderwijs niet hoger is dan in andere beroepssectoren. Centraal in dit onderzoek staat daarom de vraag of werkdrukklachten veroorzaakt worden door werkdruk of dat deze klachten te verklaren zijn vanuit een breder gevoel van arbeidstevredenheid. Wanneer de literatuur omtrent werkdruk bestudeerd wordt, valt op dat er verschillende definities zijn gebruikt. Om de werkdruk in het onderwijs te kunnen meten, is een heldere definitie gewenst. Daarom is in deze scriptie onderzocht wat werkdruk is en welke definitie gehanteerd wordt bij de uitvoering van dit onderzoek. Uit de literatuurstudie blijkt dat werkdruk te meten is aan de hand van vier componenten: de taakeisen, regelproblemen, verantwoordelijkheden en de mentale belasting (Jetten, Braster & Pat 1999). De arbeidstevredenheid wordt onderscheiden in intrinsieke en extrinsieke arbeidstevredenheid. Om de werkdrukklachten nader te bestuderen, worden de vier componenten van werkdruk, de intrinsieke en extrinsieke arbeidstevredenheid door middel van een survey-onderzoek onderzocht. Daarnaast wordt in deze scriptie het proces van ‘werkintensificatie’ beschreven als mogelijke verklaring voor de hoge werkdruk in het onderwijs. Dit begrip ‘werkintensificatie’ is afkomstig uit de theorie van onderwijssocioloog Apple (1986). De invloed van New Public Management, bureaucratisering, hoge verwachtingen vanuit de omgeving en de externe factoren op de ervaren werkdruk spelen een rol in het proces van intensificatie en worden tevens gezien als mogelijke verklaring voor een hogere werkdruk. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat er sprake is van een hogere ervaren werkdruk in het onderwijs ten opzichte van de andere beroepssectoren. Dit resultaat komt niet overeen met eerder onderzoek naar werkdruk. Wel wordt geconcludeerd dat er onder docenten in hoge mate geklaagd wordt over werkdruk. Deze klachten zijn te verklaren vanuit de taakeisen en mentale belasting. De arbeidstevredenheid speelt, hoewel de extrinsieke arbeidstevredenheid in dit onderzoek een bijna significantie invloed heeft op werkdrukklachten, geen rol in de verklaring voor werkdrukklachten in het onderwijs. De hoge verwachtingen en externe factoren dragen bij aan de hogere taakeisen die zorgen voor een hogere ervaren werkdruk. De externe factoren zijn tevens van invloed op de mentale inspanning. Hierbij speelt leeftijd een rol. De kenmerken van het werk die in dit onderzoek meegenomen zijn als controlevariabelen, dragen niet bij aan de verklaring voor werkdrukklachten in het voortgezet onderwijs.