The Sound of Purpose

Muziek is een krachtig medium waarvan de invloed op het denken en handelen al vele malen wetenschappelijk is onderzocht. Deze thesis behandelt de meerwaarde van symbolische muziekconsumptie vanuit het perspectief van een nieuwe samenlevingsvorm die door de Amerikaanse ondernemer Hurst (2014) wordt geformuleerd als de ‘betekeniseconomie’. Het gedrag van Generatie Y, de generatie die is opgegroeid tijdens de diffusie van het internet, kenmerkt de drie belangrijkste trends binnen de betekeniseconomie. De behoefte aan zingeving op persoonlijk, sociaal en maatschappelijk niveau bij alle acties en keuzes in het leven heeft nu prioriteit gekregen boven materieel bezit. Zingeving omvat waarden die een combinatie van zelfactualisatie en zelftranscendentie vertegenwoordigen. Hierbij gaat het om de behoefte aan zelfontplooiing, het optimaliseren van sociale relaties en het bijdragen aan iets van maatschappelijke meerwaarde. Met een combinatie van kwalitatief en kwantitatief onderzoek is bepaald hoe de behoefte aan zingeving voor Generatie Y in Nederland in symbolische muziekconsumptie tot uiting komt. Verkennende, semigestructureerde diepte-interviews hebben aangetoond dat muziek in grote mate op een snelle, makkelijke en efficiënte manier geconsumeerd wordt en als zeer belangrijk wordt ervaren in het dagelijks leven. Muziek speelt een grote rol bij de constructie van de persoonlijke en sociale identiteit, de regulering en expressie van emoties, het opwekken van energie en motivatie en het creëren of versterken van sociale banden. Bovendien fungeert muziek steeds vaker als ondersteuning van een andere activiteit. Het primair muziek luisteren blijkt voor Generatie Y niet meer te passen in hun drukke, postmoderne levensstijl die gekenmerkt wordt door multitasking. Aan de hand van bestaande gevalideerde schalen en wetenschappelijke theorieën zijn er twaalf kernwaarden opgesteld om de algemene zingevingsbehoefte op de drie niveaus te meten. Deze waarden zijn vertaald naar 24 stellingen, die voor elke waarde een algemene situatie en een situatie binnen muziekconsumptie vertegenwoordigen. De mate waarin een respondent zich hierin kan vinden is gemeten via een vijfpunts-Likertschaal in een web-survey. Met dit onderzoek is aangetoond dat vrijwel alle waarden binnen de behoefte aan zingeving positief met elkaar samenhangen en in grote mate tot uiting komen in de muziekconsumptie Generatie Y. Deze behoefte in muziekconsumptie hangt echter niet samen met de uiting van zingeving in de algemene persoonlijkheid, en blijkt zelfs een veel sterkere 3 onderliggende dimensie te zijn voor het bepalen van het gedrag van Generatie Y dan de twaalf indicatoren voor zingeving in het algemeen. Dit is een paradoxale bevinding omdat zingeving in muziekconsumptie wel is gemeten vanuit de algemene behoefte. Dit resultaat komt echter overeen met eerdere onderzoeken waaruit blijkt dat muziekconsumptie, in tegenstelling tot de persoonlijkheid, zeer stabiel is bij de jongere generatie. Kwantitatieve analyses in dit onderzoek hebben aangetoond dat geslacht, leeftijd en opleidingsniveau geen rol spelen in het belang dat toegekend wordt aan muziek. Tenslotte is uit dit onderzoek gebleken dat het belang dat iemand toekent aan muziek als medium, positief samenhangt met de mate zingeving. Zingeving hangt tevens positief samen met de waarde die de inhoudelijke betekenis van muziek voor iemand heeft. Aangezien uit eerdere onderzoeken blijkt dat de consumptie van muziek toeneemt en een belangrijkere rol speelt in het dagelijks leven van Generatie Y, kan er met dit onderzoek geconcludeerd worden dat de behoefte aan zingeving in muziekconsumptie ook sterker zal worden en dat de betekeniseconomie dus hierin tot uiting komt.