De adoptie van digitale leermiddelen door leraren in het Nederlandse basisonderwijs

De hedendaagse maatschappij vertoont een toename in het gebruik van digitale media waardoor digitale kennis en vaardigheden steeds belangrijker worden. Het is daarom van belang dat kinderen op een jonge leeftijd kennis maken met nieuwe technologieën. Er zijn echter grote verschillen te bemerken in hoe kinderen gestimuleerd worden om met digitale media om te gaan. Volgens recent Europees onderzoek hebben vooral scholen daarom een grote verantwoordelijkheid bij de ontwikkeling van digitale vaardigheden. In Nederland maken basisscholen steeds meer gebruik van digitale leermiddelen maar de adoptie van digitale technologie in het klaslokaal op dit moment is gefragmenteerd en verloopt niet simultaan. De vraag is waar deze fragmentatie precies vandaan komt en in dit onderzoek wordt geprobeerd deze vraag te beantwoorden door de adoptie van digitale technologie door leerkrachten van jonge kinderen op basisscholen te onderzoeken. Onder jonge kinderen worden kinderen tussen de 4 en 8 jaar oud verstaan, uit de groepen 1 tot en met 6 van het basisonderwijs. De onderzoeksvraag die hieruit voortvloeit en in dit onderzoek beantwoord wordt, is: “Welke opportuniteiten en belemmeringen ervaren leraren in het basisonderwijs in Nederland bij de adoptie van digitale leermiddelen voor kinderen tussen de vier en acht jaar ?”. Ter beantwoording van de hoofdvraag wordt vertrokken vanuit inzichten uit het ‘Technology Acceptance Model’ (TAM) en het ‘Unified Theory of Acceptance and Use of Technology’-model (UTAUT-model). Deze modellen meten de mate van adoptie aan de hand van gebruiksintenties. Omwille van het exploratieve karakter van deze studie, alsmede uit groeiende ontevredenheid over deze modellen, wordt een stap terug gezet door een meer holistisch perspectief te bieden aan de hand van het domesticatieperspectief. Het empirische deel van het onderzoek is verricht door de uitvoering van een kwalitatieve onderzoeksmethode gebaseerd op diepte interviews met tien leerkrachten uit het Nederlandse basisonderwijs. Door deze interviews thematisch te analyseren zijn belangrijke thema’s in de opportuniteiten en belemmeringen geïdentificeerd. Hieruit wordt geconcludeerd dat binnen de thema’s twee duidelijke tegengestelde lijnen te ontdekken zijn: de opportuniteiten spelen zich voornamelijk af op een persoonlijk vlak terwijl de belemmeringen vooral voortkomen vanuit het instituut, in dit geval de school. Aan de hand van deze conclusies is een aantal adviezen samengesteld, voor partijen zoals de scholen maar ook voor ontwikkelaars en de overheid, om de adoptie van digitale leermiddelen door leerkrachten in de toekomst adequater te kunnen ondersteunen.