Vluchtelingen – van alle kanten

Deze thesis onderzoekt de manier waarop er in Nederlandse populaire en kwaliteitskranten wordt geschreven over de vluchtelingencrisis van 2015/2016. Het onderzoek is van belang vanwege de invloed die media kunnen hebben op het vormen van de publieke opinie. Door bepaalde manieren van framen van de berichtgeving, kunnen media bijdragen aan zowel de pro- als anti-vluchtelingenkant van het debat over vluchtelingen. De thesis focust ten eerste op de verschillen tussen populaire en kwaliteitskranten in de hoeveelheid aandacht voor vluchtelingen. Daarnaast wordt de manier van schrijven zelf onderzocht. Ook wordt er bekeken in welke mate de wijze van schrijven over de vluchtelingencrisis gedurende een tijdsperiode van 1 jaar is veranderd, mede naar aanleiding van twee key events: de foto’s van peutertje Aylan en de gebeurtenissen tijdens Oudjaarsnacht in onder meer Keulen. Om de overkoepelende onderzoeksvraag, “in hoeverre en op welke wijze besteden Nederlandse dagbladen aandacht aan de vluchtelingencrisis van 2015/2016 in de periode van 1 februari 2015 tot 1 februari 2016”, te kunnen beantwoorden is gebruik gemaakt van inhoudsanalyse als methode. Als vooronderzoek is een kwalitatieve inhoudsanalyse uitgevoerd, waarna zes frames rondom de vluchtelingencrisis konden worden opgesteld. De aanwezigheid van deze frames is gemeten middels een kwantitatieve inhoudsanalyse van een steekproef van 900 artikelen, afkomstig uit vijf kranten. Een eerste bevinding betrof de hoeveelheid aandacht voor de vluchtelingencrisis, die altijd hoger is in kwaliteitskranten. De hoeveelheid aandacht vertoonde vanaf september 2015 veel pieken voor beide krantensoorten. Uit de analyse van de artikelen kwam naar voren dat populaire en kwaliteitskranten regelmatig van elkaar verschillen wat betreft de hoeveelheid waarin frames voorkomen. De krantensoorten vertoonden daarentegen veel overeenkomsten in de wijze waarop de frames worden gebruikt en dus de manier van schrijven over de vluchtelingencrisis. Dit wijst op zowel diversiteit in als institutionalisering van de Nederlandse kranten. Inzoomend op de specifieke frames waren er twee hoofdbevindingen zichtbaar: het menselijkheidsframe bleef constant aanwezig en kan hiermee bijdragen aan een pro-vluchtelingenhouding. Aan de andere kant nam over tijd berichtgeving die negatieve elementen van de vluchtelingencrisis uitlicht toe via het wij-zij frame, het economisch frame en het sociale onrustframe. Deze kant vormt juist voeding voor het anti-vluchtelingenkamp. Uit deze twee tegengestelde ontwikkelingen kan worden opgemaakt dat de berichtgeving over de vluchtelingencrisis mogelijk bijdraagt aan de polarisatie van het debat hierover.