Ben ik dat?! Moslims en de islam: Beeldvorming in de media

Diverse onderzoeken naar de manier waarop moslims en de islam in Westerse (nieuws)media verschijnen, tonen aan dat deze religie en haar volgelingen op een negatieve, eenzijdige en stigmatiserende manier worden gepresenteerd. Ook is bekend dat Turkse en Nederlandse moslimjongeren de Nederlandse en Westerse media niet vertrouwen. Omdat een lange periode van negatieve berichtgeving kan leiden tot meer verdeeldheid in de samenleving en een gevoel van uitsluiting, is (kwalitatief) onderzoek naar de perceptie van Nederlandse moslims over de beeldvorming over moslims en de islam in Nederlandse media erg belangrijk. In dit onderzoek staat de volgende probleemstelling centraal: Hoe ervaren Nederlandse moslims de beeldvorming over moslims en de islam in Nederlandse media en hoe zou dit beeld volgens hen moeten zijn? Door middel van tien semi-gestructureerde interviews is deze probleemstelling onderzocht en vervolgens geanalyseerd door middel van codering. Uit het onderzoek blijkt dat Nederlandse moslims de beeldvorming over moslims en de islam als zeer negatief ervaren, het gevoel hebben dat zij als ‘de Ander’ worden weggezet en het slachtoffer zijn van de media. Op basis van hun meningen en ervaringen lijkt het alsof media zich schuldig maken aan institutioneel racisme. De participanten willen graag dat de beeldvorming drastisch verandert en denken dat dit de saamhorigheid in Nederland ten goede zou komen. De Nederlandse moslims zouden graag een positiever en realistischer beeld over moslims en de islam in de media zien en willen dat mediaorganisaties hen gelijkwaardig behandelen. Ook is er behoefte aan rolmodellen die de islam op een positieve manier vertegenwoordigen en tegengeluid laten horen. Daarnaast vinden zij dat media satire over de islam niet zouden moeten verspreiden en moeten stoppen met de islam te associëren met terreur. Zij begrijpen dat terroristische organisaties als IS worden geassocieerd met hun religie, maar herkennen de islam niet in de interpretaties van IS-strijders en vinden dat media beter moeten uitleggen dat de religie zelf niets te maken heeft met geweld of terreur. Tot slot vinden de Nederlandse moslims dat iedereen met een Nederlands paspoort in de media ‘Nederlander’ genoemd zou moeten worden en dat de religie van daders niet relevant is in berichtgeving. Enkele participanten interpreteren de berichtgeving zoals mediaorganisaties deze bedoeld hebben – de preferred meaning – en zien geen groot probleem in de huidige beeldvorming, hoewel geen enkele participant beweert dat de beeldvorming niet negatief is.