Democratische Economie

In deze scriptie bespreek ik democratische economie. De mogelijkheid hiervoor zijn de scheuren in de verbinding van democratische politiek en kapitalistische economie. De samenlevingen met democratische politiek en kapitalistische economie zijn na de Tweede Wereldoorlog tot stand gekomen met de sociaal-democratische consensus. Democratie werd in het politieke domein getolereerd en in de economie werd kapitalisme getolereerd. In de zestiger jaren werd met de afbraak van autoriteit ook democratie in het privé domein getolereerd. De sociaal-democratische consensus was een bijzondere onderneming: niet eerder gingen democratische politiek en kapitalistische economie op deze schaal samen. Maar deze consensus heeft aantoonbare problemen en het is lastig denkbaar dat deze in de huidige vorm nog lang blijft bestaan. In het eerste hoofdstuk bespreek ik de achtergrond om onderzoek te doen naar democratische economie. De afgelopen dertig jaar wordt democratische politiek steeds meer ingeperkt door kapitalistische economie. Daarmee lijkt het erop dat democratische politiek niet voldoende is om een samenleving democratisch te organiseren. Een mogelijke oplossing daarvoor is het democratiseren van de economie. Maar aan democratische economie is tot nu toe weinig theoretische invulling gegeven. In deze scriptie verken ik daarom democratische economie. Ik beargumenteer in hoofdstuk twee en drie dat werkers en betrokkenen tot de demos van een democratisch bedrijf kunnen behoren. In hoofdstuk vier bespreek ik een opvatting van democratie die in bedrijven bruikbaar is. Ik bespreek dat democratie opgevat kan worden als voor allen een gelijkwaardig aandeel in de oorzakelijkheid. Vervolgens bespreek ik in hoofdstuk vijf bestaande exemplaren van democratische bedrijven. Daarbij ga ik in op hoe democratie in deze bedrijven functioneert en wat er nodig is voor een democratisch bedrijf. In hoofdstuk zes bespreek ik dat een economie democratisch kan worden georganiseerd door democratie in de economie te verspreiden. Zo kan democratie universaliseren in de economie. Aangezien deze scriptie over democratische economie gaat, bespreek ik met name de economie. Alleen in hoofdstuk een en zes komt de bestaande democratische politiek aan de orde. Hoewel er veel in de democratische politiek kan veranderen, heb ik ervoor gekozen om me te richten op de economie. De reden daarvoor is dat er sinds de jaren 1970 weinig aandacht is voor democratische economie, terwijl het een rol kan spelen in het democratisch gehalte van de samenleving. Democratische economie is in deze scriptie geen vervanging voor democratische politiek, maar een aanvulling op de bestaande situatie.