De vlucht van het leven

Mijn masterthesis had als doel om meer inzicht te krijgen in het leven van ‘expats’. Om dit te bewerkstelligen is er een autobiografie onderzocht van één ‘expats’ echtpaar. Aan de wetenschappelijke literatuur over ‘expats’ (zie hoofdstuk drie) zijn vijf concepten (identiteit, het contact met de lokale bevolking, het contact met de gemeenschap, nostalgie en heimwee) ontleend, die belangrijk zijn in het leven van ‘expats’. Deze vijf concepten vormden de rode draad van deze masterthesis. Per onderzochte periode is er gekeken naar de manier waarop deze vijf concepten terugkomen in de memoires. Het echtpaar had in alle onderzochte perioden weinig contact met de lokale bevolking. Het contact dat het echtpaar onderhield met de lokale bevolking bestond voornamelijk uit zakelijke contacten. Met name de man van het echtpaar had in de zes onderzochte perioden zakelijke contacten met de lokale bevolking. De vrouw kwam vooral in contact met de lokale bevolking bij het doen van boodschappen of het aansturen van de bedienden. Het echtpaar had in alle perioden hoofdzakelijk contact met andere Nederlanders en Westerse ‘expats’. Dit komt overeen met de wetenschappelijke literatuur die besproken is in hoofdstuk drie. Met deze groep voelde het echtpaar zich verbonden en het bood hen een bepaalde vertrouwdheid en verbondenheid. Bovendien bleef het echtpaar ook in contact staan met de gemeenschap in Nederland. Zij bleven verbonden met Nederland door persoonlijke relaties met familie, zakelijke contacten met het hoofdkantoor van de KLM en Nederlandse media. Het echtpaar en dan met name de vrouw (zij heeft tenslotte het meest geschreven) heeft het besef dat de beschreven situaties tot het verleden behoren en zich nooit meer zullen voordoen. Naar sommige landen zoals Sierra-Leone verlangde het echtpaar ook terug, daarom keerde het echtpaar een aantal jaar na hun vertrek ook weer terug in Sierra-Leone voor een korte vakantie. Er zijn dus zeker nostalgische elementen te vinden in de memoires. Het echtpaar zal echter niet terugverlangd hebben naar alle perioden. De sterkte van de nostalgische elementen in de memoires verschilt dan ook per periode. In de memoires van het onderzochte echtpaar zijn met name in de beginperiode van hun ‘expats’ carrière elementen van heimwee te vinden. Deze elementen van heimwee werden voornamelijk veroorzaakt door een cultuurschok, een breuk in de dagelijkse routines, het niet kunnen deelnemen in bekende sociale en culturele netwerken en lokale moeilijkheden. In de memoires van het echtpaar is weinig over de economische belangen of motieven van het echtpaar zelf geschreven. Dit is opmerkelijk omdat het aannemelijk is dat het echtpaar koos voor een ‘expats’ carrière uit financiële overwegingen (Dit is een aanname en staat niet expliciet in de memoires). Daarentegen wordt er wel sporadisch iets opgemerkt over de economische belangen van de KLM (bijvoorbeeld tijdens de boycot van de KLM in Libië). De gekozen concepten (identiteit, het contact met de lokale bevolking, het contact met de gemeenschap, nostalgie en heimwee) komen in elk land en elke periode op een andere manier in de memoires naar voren. ‘Wat’ het echtpaar schreef was erg afhankelijk van de lokale situatie(s).