Bladeren of swipen door een tijdschrift?

In de afgelopen jaren zijn veel tijdschriften opgeheven, verkocht of daalden de oplages. Hierbij valt op dat hoewel steeds minder Nederlanders een papieren tijdschrift lezen, de digitale tijdschriften niet in dezelfde mate toenemen. Om te voorkomen dat tijdschriften verdwijnen uit het medialandschap zal de tijdschriftenbranche zich beter moeten aansluiten op de behoeften van mensen. Dit onderzoek focust zich daarom als eerste op de motieven en ervaringen van lezers bij hun besluit om voor een papieren of digitaal tijdschrift te kiezen. Daarnaast wordt onderzocht of deze motieven en ervaringen bij meerdere bevolkingsgroepen overeenkomen of verschillen. Uit diverse onderzoeken naar het mediagebruik bij verschillende bevolkingsgroepen blijkt namelijk dat jongeren en mannen voorlopers zijn in het gebruik van nieuwe media en technologieën, die de plaats innemen van papier en vaste apparatuur. Voor vrouwen en ouderen is dit precies omgekeerd; zij houden zich langer vast aan traditionele media en lezen het liefst vanaf papier. Om de overkoepelende onderzoeksvraag, “Wat doet de lezers van LINDA, Glamour, Men’s Health en Voetbal International beslissen om het tijdschrift van papier te lezen of via een digitaal medium”, te kunnen beantwoorden is gebruik gemaakt van kwalitatieve diepte-interviews. In totaal zijn zestien tijdschriftlezers ondervraagd, waaronder acht vrouwen en acht mannen: vier lezers bij elk tijdschrift, telkens twee jonge en twee oude lezers. Een eerste bevinding betrof de keuze voor het medium waarop een tijdschrift gelezen wordt, die bij elke respondent papier is. Slechts twee mannelijke respondenten hebben een digitaal tijdschrift gelezen, en ook zij geven de voorkeur aan de papieren editie. Dit wijst erop dat voor iedereen een tijdschrift vanaf papier nog altijd favoriet is, en dat veel respondenten een papieren tijdschrift kiezen met dezelfde motivatie. Het gebruiksgemak, de fysieke eigenschappen, de gewoonte, de urgentie, het leesgedrag en de scheiding van werk en privé bij een papieren tijdschrift spelen hierbij een grote rol. Daarnaast blijkt dat de karakteristieken kenmerken van een digitaal tijdschrift niet aansluiten bij de behoeften van tijdschriftlezers. Een tijdschrift wordt gezien als een ontspannend tijdverdrijf, waar rustig doorheen wordt gebladerd en een ontsnapping biedt uit dynamische digitale wereld. Het digitale tijdschrift associëren zij met vluchtig swipen, scannend en oppervlakkig lezen en met veel storende prikkels van video’s, extra informatie of inkomende berichten, waarbij hun behoefte om te ontspannen en te ontsnappen uit de dagelijkse sleur niet worden bevredigd. De oorzaak van de dalende oplages van papieren tijdschriften lijkt niet te liggen aan de vorm van het medium: deze is nog altijd favoriet onder lezers. Om het gebruik van digitale tijdschriften te laten toenemen zullen de karakteristieke kenmerken van het papieren tijdschrift ontwikkeld moeten worden in een nieuw digitaal formaat.