De invloed van Strategische Interorganisatorische Samenwerkingsverbanden op de Snelheid van Businessmodel Replicatie

Veel organisaties hebben moeite om zicht staande te houden in snel veranderende markten (Amit et al, 2010; Gilbert, 2011). Om de markt voor te blijven, is in veel gevallen verandering in het business model vereist. Het veranderen van elementen of het compleet vernieuwen van een business model wordt businessmodel innovatie genoemd. Een nieuw innovatief business model kan ofwel een nieuwe markt creëren of nieuwe kansen benutten in bestaande markten (Amit et al, 2012; Teece 2010; Johnson, 2008). Incrementeel vernieuwen van het business model wordt businessmodel replicatie genoemd. Omdat het een complex proces is wat zeer lang kan duren, is het voor een organisatie die businessmodel replicatie gaan toepassen zinvol om de hefboom co-creation, of te wel het creëren van waarde middels samenwerkingsverbanden, toe te passen. Dit kan het proces doen versnellen (Volberda et al, 2013). Het toepassen van businessmodel innovatie middels het gebruik maken van externe samenwerkingsverbanden wordt ook wel enterprice model innovation genoemd (Giesen et al, 2007). Samenwerkingsverbanden verschillen in intensiteit. De noodzaak van controle en mate van afhankelijkheid bepalen mede de intensiteit van het verband (Hagendoorn, 1993; Klein Woolthuis, 1999). Businessmodel replicatie kan worden onderverdeeld in vier fasen (Frankenberger et al, 2013). In de Nederlandse maak-industrie dragen gedurende de initiatie- en ideegeneratiefase van het proces zowel bestaande als nieuwe strategische interorganisatorische samenwerkingsverbanden bij aan de verhoging van de snelheid van het proces. Deze strategische interorganisatorische samenwerkingsverbanden zijn voornamelijk gericht op het opdoen van nieuwe ideeën en het verkrijgen van extra kennis om de complexiteit van het proces aan te kunnen. Deze samenwerkingsverbanden kennen een lage intensiteit. Wanneer het proces vordert en de integratie- en implementatiefase van het proces ingaat, dragen bestaande strategische interorganisatorische samenwerkingsverbanden niet meer bij aan het verhogen van de snelheid. Alleen nieuwe strategische interorganisatorische samenwerkingsverbanden dragen gedurende deze fasen van businessmodel replicatie hieraan bij. Het motief voor het aangaan van nieuwe samenwerkingsverbanden is dan hoofdzakelijk gericht op het verkrijgen van complementaire resources en toegang tot andere markten. De koerswijziging welke volgt door het toepassen van businessmodel replicatie creëert de noodzaak voor het aangaan van nieuwe samenwerkingsverbanden om het proces succesvol te verwezenlijken. Vanuit de empirische bevindingen is het aan te nemen dat bestaande samenwerkingsverbanden gedurende de integratie- en implementatiefase niet voorzien in de nieuwe behoeften van de nieuwe organisatie. De mate van externe oriëntatie is een belangrijke determinant welke grote invloed heeft op het gebruik kunnen maken van samenwerkingsverbanden. Contextuele factoren welke in hoge mate aanwezig dienen te zijn, is een functioneel organitorisch kennisabsorptievermogen, focus op niet-autonome groei van de organisatie en het luisteren naar de klant. Zijn deze niet aanwezig dienen deze eerst verbeterd te worden.