Social Capital en Creativiteit in R&D, een onderzoek naar het effect van online en offline social capital op creativiteit

Dit onderzoek gaat over social capital van individuele medewerkers in een organisatie en de invloed hiervan op creativiteit. Creativiteit is van belang om te kunnen innoveren, zeker op R&D-afdelingen. Op R&D-afdelingen wordt immers onderzoek gedaan naar producten, diensten, procedures en procesverbeteringen. Medewerkers op R&D-afdelingen worden geacht in bepaalde mate creatief en innovatief te zijn. Zij ontwikkelen nieuwe, bruikbare ideeën voor processen, producten of services (Amabile, 1996). Social capital gaat onder andere over relaties die een individu onderhoudt, de normen en waarden die gelden en de mate van reciprociteit. De hoofdvraag luidt: Wat is het effect van social capital van laboratorium professionals op een R&D-afdeling op zijn of haar creativiteit waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen online en offline social capital. Creatief gedrag vereist onder andere kennis, vaardigheden en capaciteiten maar ook de omgeving en situatie zijn van belang (Mumford & Gustafson, 1988), het werken in een uitdagende omgeving met leidinggevenden die creativiteit stimuleren (Oldham & Cummings, 1996) en intrinsieke motivatie om te ontwikkelen (Shalley, Gilson, & Blum, 2009). De sociale context van creativiteit wordt ook gezien als belangrijke aanjager van creativiteit (Amabile, 1997; Amabile, 1988). In de sociale context gaat het over het social capital; de relaties die een medewerker onderhoudt en de verschillende dimensies die hierin te onderscheiden zijn. Het social capital wordt door Nahapiet en Goshal ( 1998) onderscheiden in drie dimensies te weten een structurele, een relationele en een cognitieve dimensie. In dit onderzoek wordt gekeken naar de structurele dimensie en in het bijzonder naar tie strength en naar bridging en bonding. Bij tie strength gaat het om de sterkte van de relaties die een persoon onderhoudt. Zwakke relatiebanden zorgen voor meer creativiteit omdat er meer ideeën van verschillende personen opgedaan kunnen worden. Bij bridging en bonding gaat het erom of er bruggen worden geslagen tussen verschillende groepen in een netwerk of dat de contacten die onderhouden worden binnen de eigen bekende groep blijven. Vooral de meer naar buiten gerichte benadering, het slaan van bruggen, leidt tot meer creativiteit. Voor dit onderzoek is bridging en bonding operationeel gemaakt met behulp van de tertius iungens benadering waarbij degene die contacten faciliteert om tot innovatieve ideeën te komen door samenwerken (Obstfeld, 2005). Er wordt gekeken naar het zogenoemde offline social capital, de relaties die ‘in het echte leven’ worden onderhouden en het online social capital, de relaties die ‘online’ via sociale netwerksites als LinkedIn, Facebook, Twitter en Instagram worden onderhouden. Om de relatie tussen social capital en creativiteit, zowel offline als online, te onderzoeken is een online enquête uitgezet onder laboratorium professionals met een hbo, wo of PhD achtergrond en die in de chemie of life sciences werkzaam zijn. De data zijn geanalyseerd met behulp van een correlatie analyse en een regressieanalyse. Er zijn geen significante verbanden gevonden tussen de onafhankelijke variabelen tie strength en tertius iungens en de afhankelijke variabele creativiteit. Dit geldt voor zowel de offline en de online relaties. Er worden wel een significant en positief verband gezien tussen de offline tertius iugens orientatie en creativiteit. Meer offline tertius iugens oriëntatie leidt tot op marginaal significant niveau (p = 0,067) tot meer creativiteit. Social Capital en Creativiteit in R&D Cora Bos Studentnummer 421030 6 Met dit onderzoek is een bijdrage geleverd aan de academische literatuur met betrekking tot social capital zowel offline als online, en de invloed die deze beide concepten hebben op creativiteit. Er is nog weinig tot geen onderzoek gedaan naar het effect van online social capital in combinatie met offline social capital. Er is gekeken of het online social capital het offline social capital versterkt. Er zijn geen significante resultaten uit de analyses naar voren gekomen. Het onderzoek biedt mogelijkheden tot vervolgonderzoek op dit gebied. Sleutelwoorden