Van startup naar scaleup Welke impact heeft groeikapitaal op de professionalisering van de organisatiestructuur binnen startups?

Startups dragen steeds meer bij aan de economie, werkgelegenheid, maar ook het innovatieve vermogen binnen bedrijfstakken. Veel startende ondernemingen stranden voordat zij het verschil kunnen maken. Er zijn echter, mede vanwege de actieve ondersteuning vanuit investeerders en de overheid, veel kansen om de startupfase te ontgroeien en op te schalen. Deze snelgroeiende scaleups kenmerken zich door een grote behoefte aan personeel, kennis en kapitaal. De risico’s zijn hoog, maar de mogelijke opbrengsten ook. Om te kunnen voldoen aan de wensen en eisen uit enerzijds de markt, maar anderzijds de investeerders die onvermijdelijk nodig zijn om het versnelde groeitempo vol te kunnen houden, is een flexibele organisatie-inrichting nodig. Dit heeft zijn weerslag op de onderneming en de oorspronkelijke entrepreneurs. De hoofdvraag van dit onderzoek is: Welke impact heeft groeikapitaal op de professionalisering van de organisatiestructuur binnen startups? Uit de literatuur blijkt dat kansrijke startups tijdens hun groei naar volwassenheid gebruik maken van verschillende types investeerders, met name business angels en venture capitalists. Waar business angels geslaagde entrepreneurs zijn en hun kennis, visie en middelen inzetten om (startende) ondernemers verder te helpen hebben venture capitalists andere selectiecriteria. De uiteindelijke doelen van deze investeerders komen wel overeen, het creëren van toegevoegde waarde en rendement op de investering. Het verhoogde risico in deze relatief nieuwe businessmodellen maakt een bovengemiddeld rendement noodzakelijk. Dit betekent ook dat er een grote druk wordt gelegd op de prestaties van de onderneming. Waar in de eerste fase zaken als creativiteit en flexibiliteit de boventoon voeren, wordt er op een gegeven moment verlangd dat de hoge burnrate qua kapitaal plaats maakt voor een solide businessmodel waar daadwerkelijk winst uit komt. Startups in chaotische markten hebben een zeer korte tijd om zich te bewijzen omdat met enthousiaste ondernemers, een goed idee en een kleine investering een vervanger morgen al klaar kan staan. Meer dan eens is er met de grote hoeveelheid nieuw aangetrokken kapitaal geïnvesteerd in de uitbreiding naar nieuwe doelmarkten en een verveelvoudiging van het personeel om maar ene positie in de markt te kunnen veroveren. Zodra er enige naamsbekendheid is en het businessmodel is gevalideerd wordt er snel gekeken hoe het rendement geoptimaliseerd kan worden om een exitstrategie voor te bereiden. Dit heeft als gevolg dat er mensen en onrendabele markten worden afgestoten en organisatiestructuren en processen worden geprofessionaliseerd wat resulteert in minder creativiteit en innovatie. Dergelijke evolutie- en revolutiefases werden door Greiner in de zeventiger jaren in kaart gebracht en zijn later aangevuld met het oog op high growth startups. Deze ondernemingen uit de nieuwe economie doorlopen hun levenscyclus veel sneller dan traditionele bedrijven en passen daarmee beter dan ooit in de huidige vluchtige maatschappij. In het methodologisch onderzoek is getoetst aan de hand van praktijkcases wat de impact was op hun onderneming. Er zijn zowel entrepreneurs ondervraagd met geslaagde ondernemingen die vele tientallen miljoenen aan groeikapitaal hebben opgehaald, als ook investeerders die juist hebben geïnvesteerd in startups. Overeenkomsten zijn dat alle betrokkenen, ook de investeerders, actief zijn of eerder actief zijn geweest als entrepreneur. Diverse investeerders opereren tegelijkertijd als geldschieter, maar zijn ook actief met eigen businessmodellen. De afgenomen semigestructureerde interviews zijn onder andere afgenomen bij de eigenaren van succesvolle bedrijven als Tribes, Takeaway.com en Layar welke allen zijn begonnen met niet meer dan een goed idee. Uit de 5 resultaten blijkt dat er geen eenduidig antwoord is op wat de beste investeringsopbouw is om groei te financieren, maar dat dit mede afhankelijk is van ambitie, branche en businessmodel. Verder laten de casestudies zien dat er meerdere aspecten zijn die invloed uitoefenen op de inrichting van organisatie en dat startups, groot en klein, wezenlijk verschillen van traditionele ondernemingen. Dit onderzoek leidt tot waardevolle inzichten in de dynamische en turbulente omgeving waarin ambitieuze startups opereren op weg naar de top van hun doelmarkt. Aanvullend zijn aanbevelingen gedaan zodat verder onderzoek gedaan kan worden naar factoren in deze snel veranderende omgeving waar startups en scaleups de wereld veranderen.