Aandeelhouders, verenigt u!

Ondanks dat er veel is geschreven over ‘aandeelhouderswaarde’, is er weinig onderzoek gedaan naar de opkomst en vroege verspreiding van deze bedrijfsstrategie in Nederland. In dit artikel wordt aan de hand van berichtgeving in het Financieele Dagblad, in meer detail onderzoek gedaan naar wanneer en op welke wijze het concept van ‘aandeelhouderswaarde’ opkwam en hoe het zich in eerste instantie in Nederland heeft verspreid. Vanuit een economisch sociologisch perspectief beargumenteer ik dat de opkomst en vroege verspreiding van ‘aandeelhouderswaarde’ het best begrepen kan worden vanuit veranderende machtsverhoudingen waarin ondernemingen zijn ingebed. Deze machtsverschuiving kwam voort uit een discours over angst en onzekerheid over de concurrentiedruk op de markten, aankomende Europese eenwording en de eventuele komst van een overnamegolf vanwege een te lage beurswaardering. De spanning in het veld leidde aanvankelijk tot de vereniging van verschillende groepen aandeelhouders, die de transformatie van macht van de bestuurselite naar de aandeelhouders in gang brachten door kritiek te uiten op de bestaande beschermingsconstructies in Nederland en door druk uit te oefenen op het management van ondernemingen om zich aan te passen aan de nieuwe – op aandeelhouderswaarde gerichte – manier van waardebepaling en strategie.