Transgenders in de Nederlandse media: Een onderzoek naar de representaties van transgenders in de Nederlandse traditionele en online media

Tegenwoordig bestaat er veel discussie rondom de positie van transgenders in de maatschappij. Er worden verschillende initiatieven ondernomen ten behoeve van genderneutraliteit en daarnaast groeit de aandacht voor transgenders in de media. Deze mediarepresentaties zijn van invloed op hoe het publiek tegen transgenders aankijkt en hierover een mening vormt. Ondanks de groeiende media-aandacht, hebben transgenders nog steeds een ondergeschikte positie in de maatschappij en worden zij negatief of stereotyperend in de media afgebeeld. Onderzoek naar de representaties van transgenders is beperkt, zeker als gekeken wordt naar de Nederlandse context, en specifiek het naar het perspectief van het Nederlandse publiek op deze representaties. Daarom is in dit onderzoek de volgende hoofdvraag opgesteld: Op welke manier geeft het publiek betekenis aan representaties van transgenders in de Nederlandse traditionele en online media? Door middel van een receptieonderzoek, in de vorm van tien interviews, zijn de opvattingen van een publiek tussen de 18 en 25 jaar verkregen. Aan de hand van een thematische analyse, over de data uit de interviews, zijn vijf dominante thema’s naar voren gekomen. Daaruit is gebleken dat de Nederlandse traditionele media geen eenduidige betekenis geven aan transgenders en niet alleen stereotypes voortzetten, zoals vaak verondersteld wordt. Ze bevestigen enerzijds een heteronormatieve samenleving en duiden een strikt onderscheid aan tussen man en vrouw door transgenders vaak als traditionele, ‘echte’ mannen of ‘echte’ vrouwen te representeren. Tegelijkertijd worden transgenders ook als de Ander neergezet door hun identiteit centraal te stellen, hun uiterlijk of karaktereigenschappen uit te vergroten of transgenders in een slachtofferrol te plaatsen. Anderzijds creëren de media ook inzichten in het leven van transgenders waardoor de grenzen aan de heteronormatieve samenleving uitgedaagd worden en meer begrip voor hen kan ontstaan. Dit is tegenstrijdig met voorgaand onderzoek, dat representaties van transgenders in de traditionele media als negatief en stereotyperend bestempeld. Online media lijken volgens de respondenten nauwelijks stereotypes te bevestigen en transgenders meer als ‘mens’ te representeren. Echter is de vraag waarom er nauwelijks stereotypes herkend werden, terwijl uit eerder onderzoek is gebleken dat deze ook in online media aanwezig zijn. Het is daarom van belang om, naast representaties in de traditionele media, online representaties van transgenders verder te integreren in onderzoek naar andere genderidentiteiten om tot nieuwe inzichten te komen en een uitgebreide schets van de verschillende representaties van transgenders te geven.