De verzuiling voorbij, of niet? Een onderzoek naar de onderscheidende factoren van publieke omroepen volgens journalisten werkzaam bij deze omroepen

De Nederlandse publieke omroep is gebaseerd op de verzuiling. Tegenwoordig is de verzuiling echter bijna volledig uit de samenleving verdwenen. De omroepen profileren zich minder duidelijk op basis van deze verzuiling, maar toch zijn er journalisten en programma’s binnen de NPO die een voorkeur hebben bij een bepaalde omroep. Dit suggereert een wezenlijk verschil tussen verschillende omroepen. In dit onderzoek is er gekeken naar de rol van de journalist in dit systeem. De journalist is degene die uiteindelijk voor profilering van de programma’s moet zorgen, dus de verschillen tussen journalisten zouden iets moeten zeggen over de verschillen tussen omroepen en daarmee de relevantie van het huidige omroepsysteem. Er is in dit onderzoek gekeken naar de waarden van journalisten die bij de publieke omroep werken, en de relatie tot de waarden die publieke omroepen willen uitdragen. Er is gebruik gemaakt van diepte-interviews met veertien journalisten werkzaam bij vier verschillende omroepen (AVROTROS, BNNVARA, EO en MAX). In deze interviews is gevraagd naar de waarden die journalisten aanhangen in hun werk voor de publieke omroep. Daarnaast is er nadruk gelegd op de relatie die journalisten hebben met hun omroep, het al dan niet bestaan van ideologische binding, en hoe de journalisten naar de publieke omroep kijken. Uit dit onderzoek komt naar voren dat, hoewel sommige journalisten een persoonlijke voorkeur hebben bij een bepaalde omroep, het voor het uitvoeren van hun journalistieke waarden niets uitmaakt bij welke omroep dit gebeurt. De omroepen verschillen onderling namelijk nauwelijks nog. Daarbij komt de financiële onzekerheid voor journalisten bij de publieke omroep, die geen vaste contracten meer krijgen. De journalisten kunnen zich hierdoor niet verbinden aan een omroep, waardoor omroepen nog meer op elkaar gaan lijken. De omroepen verschillen dus nauwelijks nog van elkaar en vanuit journalistiek oogpunt maakt het voor de journalisten niets uit waar zij werken.