Social Code: YouTube Kinderen over reclametransparantie in YouTube-video’s

Onbewust hebben YouTubers invloed op het (koop)gedrag en de algemene houding van jonge kinderen rond de tien tot twaalf jaar. Het Commissariaat voor de Media vindt dat hier verandering in moet komen en heeft daarom de Social Code: YouTube (SCYT) opgericht met bekende Nederlandse YouTubers. Kinderen hebben meer begeleiding nodig op gebied van verwerkte reclame in YouTube-video’s en de SCYT zou hen hierbij moeten helpen. Het is echter niet verplicht voor een YouTuber om zich bij de SCYT aan te sluiten omdat de wetgeving voor reclametransparantie nog niet in Nederland is doorgevoerd. Dit onderzoek richt zich op het optimaliseren van deze code ter voorbereiding op de opkomende wetgeving. De belangen van de jonge kijker en de bekende YouTubers staan in dit onderzoek centraal; de manier waarop de kinderen op richtlijnen van de SCYT reageren is geanalyseerd aan de hand van focusgroepen. In totaal zijn er vier jongensfocusgroepen en vier meisjesfocusgroepen gehouden met ieder vier participanten. Hieruit is naar voren gekomen dat veel kinderen bekend waren met betaalde samenwerkingsvideo’s van YouTubers, het onderscheiden van ‘niet gesponsorde’ video’s van wel gesponsorde video’s vonden zij echter lastig. De kinderen vinden het niet belangrijk om op de hoogte te worden gesteld van betaalde samenwerkingen omdat het hen om de inhoud van de video gaat, sponsoring maakt de video niet minder aantrekkelijk. De analyse liet duidelijk zien dat kinderen van tien tot en met twaalf jaar beter geïnformeerd moeten worden over de mogelijke gevolgen van reclame; de SCYT kan kinderen attenderen op reclame-inhoud maar kan hen hier geen les over geven. De ouders en de school spelen daarom een belangrijke rol als het gaat om de jonge kinderen hierover te informeren, deze partijen zouden zich daarom moeten inzetten voor medialessen over mediawijsheid onder deze doelgroep. Het advies dat voortkomt uit dit onderzoek is dat de huidige richtlijnen van de SCYT in de praktijk niet effectief blijken te zijn. Kinderen hebben een eigen manier van YouTube-video’s kijken ontwikkeld en gebruiken dit platform veelal uit verveling. De sponsorvermelding kan daarom het beste verwerkt worden in de YouTube video zelf opdat het kind deze vermelding verplicht moet accepteren. Het kind dient daarnaast niet verward te worden met verschillende manieren van sponsorvermeldingen, het is van belang dat de SCYT één manier van sponsorvermelding hanteert; dit gedijt duidelijkheid voor zowel de kijker als de YouTuber(s).