Samen Op Zuid

De hoofdvraag van dit onderzoek betreft de volgende: Wat is de invloed van de Onderwijstafel van het Nationaal Programma Rotterdam-Zuid op de samenwerking tussen de leden van deze onderwijstafel, wat zijn de eventuele knelpunten en hoe zijn deze te verklaren? Rotterdam-Zuid is een gebied met on-Nederlands grote problemen. De problemen hebben dan voornamelijk betrekking op scholing, werkgelegenheid en woonkwaliteit in Rotterdam-Zuid. Ten behoeve van het oplossen van deze problemen is in 2011 het Nationaal Programma Rotterdam-Zuid opgericht. Om de problemen rondom de scholing in Rotterdam-Zuid op te lossen is de Onderwijstafel NPRZ opgericht. Dit betreft een netwerksamenwerking tussen zo’n 25 schoolbesturen en vertegenwoordigers van de Gemeente Rotterdam en het programmabureau NPRZ. Samenwerking wordt steeds belangrijker in de huidige maatschappij. Van zowel overheden als bedrijven wordt verwacht dat ze steeds meer samen gaan doen. Het voordeel van samenwerking is dat men meer van elkaar kan leren en dan middelen samen efficiënter kunnen worden ingezet. Hiernaast wordt de maatschappij steeds complexer. Met het complexer worden van de maatschappij ontstaan er steeds meer wicked problems. Dit zijn problemen die men niet alleen kan verhelpen. Deze problemen zijn zo groot en complex dat men wel moet samenwerken. Wanneer drie of meer organisaties doelgericht samen gaan werken is er sprake van een netwerk. Wanneer is zo’n netwerk succesvol? Er blijkt binnen de wetenschap geen consensus te zijn over wanneer een netwerk nou echt effectief of succesvol is. Echter blijkt wel dat bepaalde variabelen invloed hebben op de effectiviteit of het succes van een samenwerking. Als eerste is het belangrijk dat er een juiste sturingsvorm wordt gevonden die past bij het netwerk. Hiernaast is het belangrijk dat men als netwerk leert omgaan met verschillende vormen van complexiteit, namelijk: substantive complexity, strategic complexity en institutional complexity. Hoe beter een netwerk leert omgaan met deze vormen van complexiteit, hoe succesvoller het netwerk is. Als laatste zijn er spanningen waar netwerken mee om moeten leren gaan. Het gaat dan om de spanning tussen efficiency en inclusiviteit, de spanning tussen interne en externe rechtmatigheid en als laatste de spanning tussen flexibiliteit en stabiliteit. Om erachter te komen of de samenwerking binnen de Onderwijstafel NPRZ succesvol is zijn diepte-interviews gehouden met 16 leden van deze Onderwijstafel. Men bleek de juiste sturingsvorm te hanteren. Het netwerk heeft beperkte leereffecten als het gaat om het doen toenemen van inclusiviteit binnen het netwerk. Hiervoor wordt als reden gegeven dat het netwerk onvoldoende om kan gaan met de spanning tussen efficiency en inclusiviteit. Ook blijkt dat het netwerk onvoldoende leereffecten laat zien als het gaat om institutionele complexiteit. Dit komt omdat de rol van de Onderwijs voor bijna alle respondenten onvoldoende duidelijk was.