Winnen(de) Amateurs?!

Binnen de wetenschap is vooral veel geschreven over het ontstaan van het verschijnsel civiele journalistiek, wat het precies inhoudt en wat de verschillen zijn ten opzichte van professionele journalistiek. Steeds vaker wordt er onderzoek gedaan naar de gevolgen ervan, maar zelden wordt er aandacht besteed aan de manier waarop persfotografiewedstrijden omgaan met de toename van gepubliceerde foto’s van burgerjournalisten in allerlei media. Dit onderzoek heeft als doel een beschrijving te geven van de manier waarop zes internationale (pers-)fotografiewedstrijden een houding aannemen ten opzichte van amateur-fotografen, waaronder civiele fotojournalisten, en welke factoren hieraan ten grondslag (kunnen) liggen. In dit kader wordt geanalyseerd in hoeverre de aangenomen houding ten opzichte van amateur-fotografie samenhangt met elementen zoals de leeftijd van de wedstrijd, de manier waarop de wedstrijd is gefinancierd en de wijze van jureren. Als uitgangspunt zijn aan de hand van de thema’s de organisatie, de wedstrijd, de jury(‘s) en de prijzen deelvragen geformuleerd die eventuele invloedrijke factoren aan de orde moeten stellen. Deze deelvragen worden per wedstrijd afzonderlijk beantwoord. De wedstrijden die in dit onderzoek centraal staan zijn: - China International Press Photo Contest - NPPA’s Best of Photojournalism - Pictures of the Year international - International Photography Awards/ Lucie Awards - Sony World Photography Awards - World Press Photo Onder amateur-fotografen worden in dit onderzoek de civiele fotojournalisten gerekend, maar er zal blijken dat er veel verschillende soorten amateur-fotografen bestaan. En niet iedere wedstrijd is toegankelijk voor het complete scala aan verschillende typen amateurs. Voor een complete beantwoording van de vraagstelling wordt dan ook een categorisering aangebracht waarin de verschillende amateurs van elkaar worden onderscheiden. In deze categorisering komen de civiele fotojournalisten voor, en er is ook een categorie toegevoegd waaronder de zogenaamde ‘gevorderde amateurs of semi-professionals’ gerekend kunnen worden. Dit zijn geoefende fotografen die vaak niet te onderscheiden zijn van professionals. Maar ook de ‘hobbyist’, het soort amateur dat foto’s maakt tijdens vakantie en van familie en vrienden, is opgenomen als aparte categorie. Tenslotte wordt een categorie gevormd door de ‘foto-bloggers’: het type amateur-fotograaf dat zijn foto’s op het internet plaatst, bijvoorbeeld op een eigen website of weblog. Aan de hand van deze categorisering is uiteengezet hoe toegankelijk de zes onderzochte fotowedstrijden zijn voor de verschillende typen amateur-fotografen. Een mogelijke uitkomst is dat een wedstrijd in haar reglementen stelt open te staan voor alle soorten amateurs. Maar houdt dit ook in dat een hobbyist daadwerkelijk prijzen wint? En hoe werkt dat met de civiele fotojournalisten? Komt een civiele fotograaf met zijn foto gemaakt met mobiele telefoon in aanmerking voor een prijs bij een internationale persfotografiewedstrijd? Of werkt het in de praktijk anders? In dit onderzoek komen opvallende verschillen aan het licht tussen de amateur-toegankelijkheid in theorie en de amateurs die in praktijk prijzen winnen. Hieraan kunnen interessante conclusies worden verbonden wat betreft de manier waarop door fotowedstrijden wordt geparticipeerd op de toename van civiele journalisten in de media. Deze masterthesis begint met een theoretische verhandeling waarin een beknopte ontstaansgeschiedenis van de fotografie wordt beschreven en de belangrijkste moderne ontwikkelingen worden geschetst. De beschrijving van het medium zelf wordt opgevolgd door een onderwerp dat ingaat op het gebruik ervan in de pers. Na een korte geschiedenis van de persfotografie worden de recente ontwikkelingen op dit gebied behandeld. In het tweede hoofdstuk komt de onderzoeksopzet en de vraagstelling aan bod en wordt de relevantie van het onderzoek beschreven. Het derde hoofdstuk richt zich op het object van analyse, door in te gaan op de zes geanalyseerde wedstrijden. Hierbij wordt een algemene beschrijving van iedere wedstrijd gegeven en door middel van cijfers een beeld gegeven van de omvang van de wedstrijd en de verhoudingen van de verschillende soorten deelnemers. Dit algemene beeld wordt aangevuld met informatie uit interviews met betrokken personen. In hoofdstuk vier worden de resultaten van de analyse gepresenteerd waarbij de nadruk ligt op de gegevens die voor de beantwoording van de deelvragen relevant zijn. De beantwoording van de deelvragen komt in het vijfde hoofdstuk aan bod waarbij onder meer een antwoord wordt geformuleerd op de vraag welke factoren van invloed zijn voor de wijze waarop de wedstrijden omgaan met amateur-fotografie. Hierbij wordt ook gekeken naar feiten betreffende de financiering maar ook naar de doelstellingen van de wedstrijd en de wijze van jureren. Er wordt beschreven hoe de drie wedstrijden zich op deze gebieden tot elkaar verhouden en welk verband er kan bestaan ten opzichte van de (on-)toegankelijkheid voor amateur-fotografen. Al deze onderzoeksresultaten leiden uiteindelijk tot de conclusies in hoofdstuk zes.