Brexit: een eiland tussen hoop en vrees

Sinds het referendum over een eventuele scheiding tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie werd aangekondigd, is de Brexit (een samenvoeging van de woorden ‘Britain’ en ‘exit’) volop in het nieuws. Om te bepalen in hoeverre er de berichtgeving over zo’n veelbesproken onderwerp sprake is van bias, is de mate van bias bij de Britse en Nederlandse verslaggeving rondom Brexit onderzocht. Hierbij is gekeken is naar de verschillen over tijd en tussen kwaliteitskranten en populaire kranten. Het onderzoek bestudeert vier Nederlandse en vier Britse kranten en dient als uitbreiding van eerder onderzoek naar de Brexit, referenda en politieke verslaggeving in het algemeen. In de periode 2016-2018 berichtten de Britse kranten meer over de Brexit dan Nederlandse kranten, en de kwaliteitskranten meer dan de populaire kranten. Ook bleek dat de momenten waarop de Brexit nieuwswaardig was tussen de onderzochte groepen sterk correleerden. Dit kan duiden op institutionalisering van de media; de theorie dat traditioneel verschillende media steeds meer op elkaar gaan lijken (Cook, 2006). Het verschil tussen landen en soorten media duidt op de aanwezigheid van gatekeeping bias: journalisten en redacties hebben een significante invloed op de gebeurtenissen die wel of niet nieuwswaardig worden gevonden. Middels onderzoek naar de gebruikte bronnen en de gehanteerde frames in de berichtgeving rondom de Brexit, werd geconcludeerd dat er ook sprake was van coverage bias en statement bias. Tussen landen, soorten kranten en de periodes voor en na het referendum werden niet alle kanten van het debat gelijkwaardig belicht, en werden artikelen vanuit andere oogpunten geschreven. De resultaten van het onderzoek wijzen uit dat de berichtgeving rondom de Brexit een bepaalde mate van bias bevat. Het is voor journalisten goed om zich hier bewust van te zijn, en het onderzoek kan dienen als middel om het eigen werk te evalueren. Zo kunnen Nederlandse journalisten uit het onderzoek opmaken dat ze geneigd zijn om de berichtgeving uit kranten uit het land waar het nieuws vandaan komt over te nemen en dat er in de berichtgeving significant vaker minder bronnen gebruikt worden dan in de Britse krant. Ook voor het volk zijn de conclusies interessant, omdat het onderzoek als fundament kan dienen voor een kritische blik op de berichtgeving in kranten.