De christenvorst en de heerser

Als er twee werken zijn die in de geschiedenis als tegenpolen worden gezien, zijn het wel De opvoeding van de christenvorst van Erasmus en De heerser van Machiavelli. Traditioneel wordt Erasmus’ christenvorst gezien als de belichaming van moraliteit in de politiek, terwijl Machiavelli’s heerser alles representeert wat er mis kan zijn met iemand die macht uitoefent. Dit onderscheid is echter onterecht. Hoewel Erasmus en Machiavelli op veel punten van mening verschillen, liggen de gedachten van beide filosofen over politiek fatsoen niet zo ver uit elkaar als de traditionele visie ons wil doen geloven. Beide theorieën zijn namelijk doordrongen van een realisme dat verschillende facetten van de werkelijkheid belicht.