Het benchmarken van de concurrentiepositie van Bosnië en Hercegovina in relatie tot Slovenië

De regio West Balkan heeft sinds mensenheugenis een strategische locatie gehad en mede hierdoor ook een tumultueus verleden. De conflicten van de jaren 90 van de vorige eeuw zijn hiervan een goed voorbeeld. De periode hierna, tot aan heden, is allesbehalve een soepele periode geweest die allerlei problemen en uitdagen met zich mee heeft gebracht. Dit alles betreft de politieke, economische en sociale aspecten van de maatschappij. De meeste landen van de West Balkans lopen mede door voornoemde zaken ook enigszins achter in vergelijking met de landen in de regio (Europese Unie). Er lijkt in de regio echter één uitzondering te zijn die het boven verwachtingen goed doet, zowel in economische als sociaal- maatschappelijke zin. Dit betreft Slovenië. Barlett (2009) zegt dat Slovenië heeft gedemonstreerd dat progressie en ontwikkeling mogelijk is in deze regio. De logische vraag is nu hoe dit kan. Deze vraag heeft dan ook geleid tot de onderzoeksvraag: Wat kan Bosnië en Herzegovina leren van de best practices – met betrekking tot FDI - van Slovenië? Om de onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden, is eerst theoretisch onderzoek gedaan op het gebied van het eerste deel van de onderzoeksvraag: internationale concurrentiepositie van landen. Het diamond model van Michael Porter (1990) is nog steeds het meest toonaangevende model voor het bepalen en verklaren van de concurrentiepositie van een land. Dit model is dan ook als eerste concept gebruikt voor het conceptueel model. Het tweede deel van de onderzoeksvraag betreft het FDI perspectief. Hiervoor zijn de onderzoeken van met name John Dunning gebruikt die kortgezegd bepalen waarom en wat voor soort er FDI aanwezig is in een bepaald land. Deze twee elementen hebben tot het conceptueel model van dit onderzoek geleid die als volgt gelezen kan worden: wanneer een land op de factoren uit het diamond model goed scoort, zal dit leiden tot een hogere concurrentiepositie van het land. Deze hogere concurrentiepositie leidt weer tot een hogere inward FDI. Vervolgens is aan de hand van dit conceptueel model het benchmark onderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek kan worden opgedeeld in twee delen. Eerste deel betreft het bestuderen van literatuur en relevante rapporten. Het tweede deel betreft het kwalitatief onderzoek; in dit geval is er gebruik gemaakt van semi gestructureerde interviews. De respondenten bestonden uit professionals uit zowel de publieke- als de private sector. De eerste vier respondenten zijn in mei 2019 in Sarajevo, Bosnië en Herzegovina geïnterviewd. De andere zijn in Nederland geïnterviewd. De resultaten van de interviews zijn verwerkt in een cross case analyse die als basis heeft gestaan voor de conclusies. Geconcludeerd kan worden dat het gebruikte conceptueel model redelijk goed de toets heeft doorstaan. De respondenten beoordelen immers de factoren van het diamond model in Bosnië en Herzegovina lager dan respondent inzake Slovenië. Bosnië en Herzegovina scoort lager dan Slovenië op de concurrentiepositie ranking en heeft een stuk lagere FDI. Er zijn echter ook een aantal zaken naar boven gekomen die respondenten benoemen als belangrijke invloedfactoren op de internationale concurrentiepositie van een land – en hoogte FDI - die niet in het conceptueel model zijn meegenomen. Een voorbeeld hiervan is de mentaliteit van de mensen.