De rol van de Raad van Advies binnen Nederlandse familiebedrijven

Voor deze scriptie is onderzoek gedaan naar de invulling van de rol van de Raad van Advies onder Nederlandse familiebedrijven. De onderzoeksvraag die hierbij centraal heeft gestaan luidt: “Hoe wordt de rol van de Raad van Advies binnen Nederlandse familiebedrijven ingevuld?”. Het doel van dit onderzoek is kennis en inzichten te ontwikkelen in hoe de rol van de adviesraad binnen Nederlandse familiebedrijven wordt ingevuld. Dit onderzoek is relevant omdat er in de literatuur weinig over de invulling van de Raad van Advies binnen Nederlandse familiebedrijven wordt geschreven, terwijl Nederlandse familiebedrijven ruim de helft van het Nederlands binnenlands product vertegenwoordigen (Flören, Uhlaner, & Berent-Braun, 2010) en 4% van deze bedrijven een Raad van Advies heeft (Berent-Braun et al., 2013). Volgens onderzoek door Erasmus Centre For Family Business (2016) behaalt 70% van de familiebedrijven de eerste generatiewisseling niet door o.a. faillissementen. Een adviesraad kan het (nieuwe) bestuur adviseren, wat kan zorgen voor een betere continuïteit van het bedrijf. Meer inzicht in de specifieke invulling van de rol van de Raad van Advies kan hierbij helpen en dat maakt dit onderzoek relevant. Voor dit onderzoek zijn in eerste instantie pilot interviews uitgevoerd. Aansluitend zijn er cases bestudeerd door met leden van de Raad van Advies semigestructureerde diepte-interviews af te nemen. Bij het samenstellen van de steekproef is gebruik gemaakt van de “purposive sampling” procedure (Saunders, Lewis en Thornhill, 2009). Deze methode geeft aan dat de geselecteerde respondenten aan een aantal criteria moeten voldoen. Voor deze scriptie zijn drie criteria gebruikt, namelijk dat de geïnterviewde lid moet zijn van de Raad van Advies van een familiebedrijf. Het tweede criterium is dat het een Nederlands familiebedrijf moet zijn, die aan de definitie van Flören (2002, 2005) voldoet, welke in lijn is met de Europese definitie (Europese Commissie, 2009). Het derde criterium is dat de Raad van Advies voldoet aan de definitie van Van Helvert-Beugels (2016): “een team van gecommitteerde externen die in groepsverband en gedurende een langere periode de beslissingsbevoegden uit het familiebedrijf op regelmatige basis ontmoeten, en wiens rol primair is om te reflecteren op en te adviseren over strategische kwesties en het besluitvormingsproces van het familiebedrijf”. Uit dit onderzoek blijkt dat familiebedrijven met Raad van Advies veelal in de uitbreidings- of volwassenheidsfase verkeren. Twee verklaringen volgens de literatuur waarom familiebedrijven geen Raad van Advies hebben, is dat er geen behoefte aan advies is en anderzijds de hoge kosten (Berent-Braun et al., 2013). Het ontbreken van kapitaal lijkt in de opstartfase de meest waarschijnlijke reden. De meest voorkomende redenen waarom de adviesraad aan is gesteld, is volgens dit onderzoek tweeledig: Ten eerste om de groei van het bedrijf te begeleiden en een professionaliteitsslag te maken; ten tweede om de aandelenoverdracht naar de volgende generatie te ondersteunen. De rol van de Raad van Advies wordt voornamelijk ingevuld door zich als klankbord voor het management op te stellen en door kritische vragen te stellen. Uit dit onderzoek kan geconcludeerd worden dat door de actieve behoefte aan de kritische blik van de Raad van Advies en het klankborden, de directie met Raad van Advies een growth mindset heeft. Mensen met een growth mindset gaan er vanuit dat intelligentie kan ontwikkelen door o.a. kritiek, terwijl mensen met een fixed mindset negatieve feedback over het algemeen meer negeren.