Actie & onderhandeling

De verrassing in de wereld van de cao-onderhandelingen van 2017/2018 was de uitkomst van de nieuwe CAO Primair Onderwijs. Het onderhandelingsresultaat is mede tot stand gekomen door de komst van een nieuwe speler aan de onderhandelingstafel: PO in Actie. De oprichters van PO in Actie (februari 2017), de basisschoolleraren Jan van de Ven en Thijs Roovers, waren nieuwkomers op dit speelveld en zijn mede door het gebruik van sociale media van grote betekenis geweest voor het behaalde onderhandelingsresultaat. Een fragment uit het Algemeen Dagblad (2017) met als kop “Waarom de leraren wél een succeslobby voerden” kan dat illustreren: “Het is begin maart als D66-Kamerlid Paul van Meenen Jan van de Ven, ook leraar, bijna vaderlijk advies geeft. ,,Die salariseis wordt best lastig", waarschuwt Van Meenen zijn partijgenoot. Toch lukt het iets voor elkaar te krijgen wat in geen enkel verkiezingsprogramma stond: een loonsverhoging voor basisschoolleraren. Na een petitie waarin twee eisen staan: eerlijk salaris en minder werkdruk: ,,Bij degenen die het hadden moeten doen - namelijk de bonden - heerst een gebrek aan daadkracht.". Ze schrijven als drijvende krachten zelf het manifest, bepalen inhoud en strategie en kondigen de stakingen aan. PO in Actie is een uitzondering. In een mum van tijd krijgt is er steun van 45.000 basisschoolleraren, daarna volgen de onderwijsbonden, de werkgevers én ouders. Zeven maanden later is er 270 miljoen euro extra begroot voor een loonsverhoging en 450 miljoen euro om de werkdruk te verlagen. Minder dan de leraren willen, maar meer dan aanvankelijk werd verwacht.” (18 oktober)1 Dit type onderhandelingen zijn langlopende processen waarin de deelnemende ervaren onderhandelaars maandenlang met elkaar in gesprek zijn. De onderhandelaars kiezen momenten om in de media nieuws met betrekking tot de voortgang van de onderhandelingen te delen. Met de komst van PO in actie is hierin wat veranderd. PO in actie is opgericht op Facebook voor en door leraren en de groep groeide in zeer korte tijd tot 45.000 leerkrachten. PO in Actie plaatste een manifest op de Facebookpagina en website onder de kop: “Primair Onderwijs verdient meer”. In dit manifest werd een aanklacht geformuleerd tegen de te hoge werkdruk en een te laag salaris in het Primair Onderwijs. Het in zo`n korte tijd zoveel leraren mobiliseren is de (al jaren in leden dalende) onderwijsvakbonden nooit gelukt.