Ze moeten altijd ons hebben! De invloed van Turkse en Marokkaanse afkomst op ervaren van oneerlijke behandeling, schoolwelzijn en schoolresultaten.

Middels de PISA 2015 dataset is getoetst welke invloed Turkse en Marokkaanse herkomst heeft op het ervaren van oneerlijke behandeling door docenten, schoolwelzijn en schoolresultaten onder 15-jarige leerlingen in het Nederlandse voortgezet onderwijs. Het effect van Turkse en Marokkaanse afkomst is vergeleken met autochtonen en leerlingen uit diverse cultuurregio’s. Seriële mediatie door het ervaren van oneerlijke behandeling en schoolwelzijn dient een deel van het effect van regio op schoolprestaties te verklaren. Geslacht functioneert daarbij als moderator. Uit de resultaten blijkt ten eerste dat mannelijke leerlingen met een Marokkaanse of Turkse afkomst niet significant lager scoren op onderwijsprestaties. Mannelijke Turkse leerlingen en vrouwelijke Marokkaanse leerlingen ervaren echter wel een hogere mate van oneerlijke behandeling door docenten wat de relatie met schoolprestaties significant negatief medieert. Ten tweede valt op dat vrouwelijke leerlingen met een Marokkaanse achtergrond geen hogere mate van oneerlijke behandeling ervaren in vergelijking met andere immigrantengroepen. Turkse mannelijke leerlingen daarentegen ervaren de hoogste mate van oneerlijke behandeling in vergelijking met autochtonen en leerlingen uit andere regio’s. Geslacht blijkt alleen voor Turkse leerlingen een significante moderator voor de mate waarin oneerlijke behandeling wordt ervaren. Ten derde wordt een hogere mate van schoolwelzijn vastgesteld voor zowel Turkse als Marokkaanse leerlingen in vergelijking met autochtone leerlingen. Seriële mediatie door oneerlijke behandeling en schoolwelzijn wordt dan ook niet vastgesteld. De bevindingen dat Turkse leerlingen hogere mate van oneerlijke behandeling vanuit docenten ervaren in vergelijking met Marokkanen en andere immigrantengroepen kan wellicht verklaard worden door de sterkere binding met de eigen culturele identiteit (CBS, 2011; CBS, 2010; Bemmel & Genovesi, 2001). De uitkomst dat het ervaren van een oneerlijke behandeling voor Turkse en Marokkaanse leerlingen niet leidt tot een lagere mate van schoolwelzijn kan theoretisch verklaard worden door het terugtrekken in de eigen groep (Grozier & Davies 2008). Het idee dat ervaren van een oneerlijke behandeling leidt tot afname van schoolwelzijn wordt door dit onderzoek niet ondersteund.