Bouwen aan vertrouwen, participeren door te leren

In dit onderzoek worden de mogelijkheden voor een adequate en effectieve participatie-aanpak onderzocht, die bijdragen aan de totstandkoming van gedragen en integrale besluitvorming. Het onderzoek richt zich specifiek op besluitvorming over windenergie op Provinciaal niveau. Het doel van dit onderzoek is om aanbevelingen te formuleren, die de Provincie Zuid-Holland kan inzetten bij het vormgeven van haar participatieprocessen over windenergie. In dit onderzoek zijn twee Provinciale participatieprocessen onderzocht, die hebben plaatsgevonden rondom de besluitvorming over twee windenergieprojecten. Het eerste participatieproces draaide om een besluit over de opname van een mogelijke ontwikkelingslocatie in het Provinciale beleid. Hiervoor werd een wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd naar de geschiktheid van deze locatie voor de ontwikkeling van een windpark. De Provincie betrok de omgeving bij het proces, om op deze wijze meer draagvlak te creëren voor een besluit tot opname. Daarnaast werd de omgeving betrokken om informatie op te halen, waardoor mogelijkheden ontstonden om een meer integraal besluit te kunnen nemen. Bij het tweede participatieproces was er op voorhand al een besluit genomen over de locatie waarop het windpark gerealiseerd zou worden. De Provincie betrok de omgeving om informatie op te halen. Aan de hand van deze informatie werd gezocht naar een inrichting voor het windpark, waarbij de omgeving en de natuur zo min mogelijk last hadden van het windpark. De inrichting moest uiteraard wel technisch haalbaar blijven. Hiervoor werd wetenschappelijk onderzoek verricht. Daarnaast werd de omgeving betrokken bij een op te stellen participatieplan. Hierin kwamen de regelingen tot stand met betrekking tot het beheer van het windpark. Tevens werden in dit participatieplan regelingen opgenomen voor (financiële) compensatie van de omgeving. Door de omgeving bij de besluitvorming over de inrichting van het windpark en het participatieplan te betrekken, probeerde de Provincie tot gedragen en integrale besluiten te komen. Op basis van wetenschappelijke literatuur is een conceptueel model vormgegeven voor een adequate en effectieve aanpak van participatie, die resulteert in gedragen en integrale besluitvorming. Hiervoor is gebruik gemaakt van strategieën uit netwerkmanagement en procesmanagement. Dit conceptuele schema is gebruikt om de gevoerde participatieprocessen te analyseren. Hierdoor is inzichtelijk geworden hoe de gehanteerde participatie-aanpak geleid heeft tot gedragen en integrale besluitvorming. De uitkomsten van de analyses van beide participatieprocessen zijn met elkaar vergeleken, waarbij ook gekeken is naar de verschillen in omstandigheden en uitgangsposities. Op basis van deze vergelijkende analyse zijn gefundeerde uitspraken gedaan over de effectiviteit van de gehanteerde participatie-aanpak. Deze conclusies zijn gebruikt om aanbevelingen te formuleren voor een adequate en effectieve aanpak van participatie, die mogelijk bijdragen aan de totstandkoming van gedragen en integrale besluitvorming over windenergie op Provinciaal niveau. Dit onderzoek hoopt hiermee een bijdrage te leveren aan het bespoedigen van de realisatie van de Provinciale taakstelling voor de ontwikkeling van windenergie. Tevens kunnen deze aanbevelingen bijdragen aan de Provinciale voorbereiding op de actuele maatschappelijke en wettelijke ontwikkelingen, die om een meer participatieve aanpak in besluitvormingsprocessen vragen.