De relatie tussen administratielast en beleidsvervreemding

De toenemende administratiedruk in de Nederlandse gezondheidszorg is een thema waar veel aandacht voor is en zorgprofessionals ervaren veel frustratie rondom de uitvoer van administratieve handelingen. Onderzoek in de thuiszorg en ziekenhuizen laat zien dat tussen de 40% en 92% van de werkweek besteed wordt aan administratieve handelingen (NOS & V&VN, 2014). Zorgprofessionals ervaren deze administratieve handelingen als onzinnig, er is hierdoor minder tijd voor patiëntenzorg en de arbeidstevredenheid daalt (Berenschot, 2018; de Argumentenfabriek, 2017). De zorgprofessionals verzetten zich dan ook tegen het beleid wat hieraan ten grondslag ligt. In de acceptatie, implementatie en uitvoer van beleid door publieke professionals spelen de identificatie met de inhoud van het beleid en ervaren autonomie in de uitvoer hiervan een cruciale rol. Lipsky (1980) noemt dit ook wel de discretionaire vrijheid. Het concept van beleidsvervreemding, zoals ontwikkeld door Tummers (2012b) en Van Engen (2019), toont aan dat een gebrek aan zowel ervaren autonomie (machteloosheid) als ervaren identificatie (zinloosheid) zorgt voor een verminderde veranderingsbereidheid, verminderde commitment en toename van weerstand tegen nieuw beleid. Dit heeft gevolgen voor zowel de professional zelf als voor de client. Dit onderzoek verbindt de concepten van administratielast en algemene beleidsvervreemding met elkaar door te onderzoeken of de mate van ervaren administratielast van invloed is op de mate van algemene beleidsvervreemding. Beide concepten zijn geoperationaliseerd en door middel van een digitale vragenlijst uitgezet onder 160 medisch specialisten en arts-assistenten in het HagaZiekenhuis te Den Haag. De onderzoeksresultaten tonen aan dat administratielast inderdaad van invloed is op de mate van algemene beleidsvervreemding: hoe hoger de score op administratielast, hoe hoger de score (hoe meer) er sprake is van algemene beleidsvervreemding. Hiermee verklaart dit onderzoek voor een aanzienlijk deel (22%) de variantie van algemene beleidsvervreemding. Aanbevelingen voor de verder onderzoek richten zich onder meer op het op kwalitatieve wijze onderzoeken van de rol die de organisatie kan spelen in het ondersteunen en/of verminderen van administratielast voor artsen in ziekenhuizen. Dit geeft meer inzicht op de beweegredenen van de respondenten achter de scores. Een tweede aanbeveling richt zich op het onderzoeken van andere concepten ten aanzien van algemene beleidsvervreemding, zoals werktevredenheid en organisatiecultuur.