LIJDZAAM VERANDEREN OF LEIDT SAMEN EEN VERANDERING

In het meerjarenbeleidsplan (MJB) van het Leger des Heils Welzijns en Gezondheidszorg (2018) is te lezen dat de organisatie te kampen heeft met hoog verloop onder medewerkers, veel verzuim en een hoog ervaren werkdruk. Ook financieel staat het Leger des Heils voor een uitdaging omdat de inkomsten uit schenkingen teruglopen. Dit wijdt de organisatie aan de snelle groei en zij heeft daarom een krimp van 10% als doel gesteld. Dit plan wordt opgesteld door de stichtingsdirectie en hierin wordt de inbreng van de werkeenheidsdirecteuren verwerkt. In het MJB is te lezen dat deze krimp zal worden bewerkstelligd door sterkere focus op de corebusiness van de organisatie, sterkere focus op de contracten en de bereidheid om contracten af te bouwen als deze onder de kostprijs zijn, of niet voor de juiste doelgroep. In dit onderzoek wordt gekeken in hoeverre deze plannen in de werkeenheden ‘doorwerken’ door de mate van gewenste strategische verandering te bepalen. De gewenste strategische verandering blijkt uit een aantal items die in het MJB zijn opgetekend, te weten: mate van focus op krimp, mate van focus op Leger des Heils doelgroep (corebusiness) en mate van focus op contracten. Uit de literatuur blijkt dat een strategische verandering in een organisatie het best op gang komt wanneer voldoende veranderbereidheid gevonden wordt. Ook blijkt dat bepaalde stijlen van leiderschap van positieve of juist van negatieve invloed kunnen zijn. Deze theorieën zijn de basis van het onderzoek. In vier van de twaalf werkeenheden van het Leger des Heils is onderzocht of veranderbereidheid leidt tot gewenste strategische verandering. Dit werd verwacht vanuit literatuur en blijkt in de praktijk ook het geval. In één werkeenheid is de veranderbereidheid hoog en daar is ook een hoge mate van gewenste verandering gevonden. Bij de werkeenheden waar de veranderbereid laag bleek, is ook slechts beperkt strategische verandering waarneembaar. In één werkeenheid is de gevonden veranderbereidheid vrij laag en de mate van strategische verandering hoog. Dit laat zich mogelijk verklaren doordat de strategische verandering al eerder is ingezet en afgerond. Het momentum voor de verandering is inmiddels voorbij. In het onderzoek is de invloed van twee leiderschapsstijlen meegewogen. Vanuit de literatuur werd verwacht dat transactioneel leiderschap van negatieve invloed is op de mate van veranderbereidheid en daarmee op de mate van strategische verandering. Vanuit de gekozen literatuur zijn transactioneel leiderschap en transformationeel leiderschap tegenover elkaar gepositioneerd. Ook is er literatuur beschikbaar die een overlap tussen de stijlen laat zien. Transactioneel leiderschap is in de literatuur een minder vast omlijnd begrip dan transformationeel leiderschap. In dit onderzoek is een verschijningsvorm van transactioneel leiderschap gekozen die tegenover transformationeel leiderschap staat en van negatieve invloed is. In het onderzoek worden deze stijlen gevonden en de verwachte invloed bevestigd. Het Leger des Heils heeft in drie van de vier betrokken werkeenheden een overwegend transactionele leiderschapsstijl. In die werkeenheden is een lage veranderbereidheid en lage mate van strategische verandering gevonden. De aanbevelingen hieromtrent gaan in op het gevonden mechanisme; daar waar meer verandering gewenst is, zou de veranderbereidheid omhoog moeten en daartoe is een andere leiderschapsstijl helpend.