Van concurrent naar partner ?

1 Alexander Voorhorst, mei 2009 Bachelor scriptie 2 Samenvatting Zeeland Seaports is een havensamenwerking tussen de havens van Vlissingen en Terneuzen. Wegens ruimtegebrek in de haven van Rotterdam, verwelkomde Zeeland Seaports veel bedrijven die wilden uitbreiden. Nu ook de Zeeuwse haven steeds voller wordt en door trends als economies of scales en containerisatie, zoeken de havenautoriteiten van Zeeland naar uitbreidingsmogelijkheden. Met in het achterhoofd als doel het verschaffen en behouden van werkgelegenheid in de regio, is Zeeland Seaports op zoek naar een haven in de regio om mee samen te werken en een nieuwe container terminal te ontwikkelen. De vraag die hieruit volgt is: In hoeverre is dit mogelijk en op welke manier kan worden samengewerkt? Er zijn namelijk bestuurlijke, culturele en juridische verschillen tussen potentiële partners. Daarnaast liggen in de directe nabijheid twee grote spelers, namelijk de havens van Rotterdam en Antwerpen. De vraag is in hoeverre deze havens belang hebben bij een uitbreiding van de Zeeuwse haven en een samenwerking met Zeeland Seaports en waar mogelijke knelpunten voor een samenwerking liggen. Na analyse van sterke en zwakke overslag typen, kunnen de havens van Rotterdam en Gent als directe concurrenten gezien worden. Het gaat hier om het type dry- en wet bulk overslag. Door een betere aanvaarroute en binnenlandverbinding, heeft de Zeeuwse haven een voordeel ten opzichte van de Gentse haven. De Rotterdamse haven daarentegen is een sterkere concurrent, deze geniet nagenoeg dezelfde aanvaarroutes en achterland verbindingen als Zeeland Seaports, maar is fysiek veel groter. Kijkend naar de herkomst van de cargo, concurreren Rotterdam en Zeeland ook hevig. Beide havens verwerken ongeveer 70% van de totale overslag komend uit (Zuid-)Amerika en Europa. De Zeeuwse haven werkte tot voor kort samen met de Rotterdamse haven door middel van de Exploitatiemaatschappij Schelde-Maas. Deze samenwerking verliep in het verleden zeer moeizaam wat resulteerde in een beëindigingproces van deze samenwerking. Knelpunten voor deze samenwerking zijn gebrek aan vertrouwen, wisselende belangen en vertragende beslissingsprocessen. De havenautoriteit van Zeeland Seaports is bang slachtoffer te worden van beslissingen die nadelig zijn voor haar havens. Een mogelijke verbetering om het vertrouwen te herstellen en een eenduidig beleid en belang te krijgen, is de haven waarmee Zeeland Seaports wil samenwerken te betrekken bij de belangen van de Zeeuwse havens. Hierdoor zullen beslissingen of projecten met nadelige uitwerkingen niet doorgedrukt worden en worden alle belangen van betrokken partijen meegewogen in beslissingsprocessen. Alexander Voorhorst, mei 2009 Bachelor scriptie 3 De Zeeuwse havenautoriteit heeft aangegeven geen andere partner te willen dan de Rotterdamse haven. Een alternatief hiervoor zou co-opetition zijn, omdat de nadelen van samenwerking wegvallen (denk aan de lange besluitprocessen en het doordrukken van nadelige projecten vervallen), maar de voordelen wel gebruikt kunnen worden (zoals het profiteren van verhoogde en onbenutte capaciteiten van elkaar).