Gevangen tussen mythe en realiteit: De representatie van countercultural festivals in muziekdocumentaires (1963-1971)

In de jaren zestig van de vorige eeuw kwamen drie culturele ontwikkelingen samen. Voor het eerst werden er grootschalige muziekfestivals georganiseerd, waarop meerdere verschillende muziekgenres vertegenwoordigd waren. Deze festivals waren een podium voor (de ontwikkeling van) tegenculturele bewegingen, die tevens hun stem vonden in folk- en pop/rockmuziek. Tegelijkertijd deed zich echter nog een ontwikkeling voor, namelijk in de filmindustrie en het documentair genre. De introductie van draagbare filmcamera’s en daarbij horende technieken, leidde tot het ontstaan van de nieuwe filmstijlen direct cinema en cinéma vérité waarbij authenticiteit van het gefilmde werd nagestreefd. De muzikale tradities van folk en rock op de opkomende festivals, maar ook het tegenculturele karakter van deze festivals, leenden zich perfect als onderwerp voor deze filmstijlen. In deze masterscriptie staan drie festivalfilms uit de jaren zestig en vroege jaren zeventig centraal, om te onderzoeken hoe tegencultuur daarin wordt gerepresenteerd. De films zijn: Festival (1967) van Murray Lerner over het Newport Folk Festival tussen 1963-1966, Monterey Pop (1968) van Donn Alan Pennebaker over het Monterey International Pop Festival in 1967 en Stamping Ground (1971) van Hansjürgen Pohland en George Sluizer over het Holland Pop Festival in 1970. Deze muziekdocumentaires zijn onderworpen aan een comparatieve analyse van de sociaalhistorische context, toegepaste cinematografische technieken en de effecten die deze keuzes van de regisseurs hebben op de representatie. Het onderzoek bevestigt het belang van authenticiteit, dat direct cinema, cinéma vérité en het tegenculturele gedachtengoed van de jaren zestig met elkaar verbindt. Daarnaast laat het onderzoek zien hoe de regisseur de ‘stem van de film’ bepaalt en wat voor mythologiserende effecten de cinematografische technieken hebben op de herinnering aan deze festivals.