Venezuela onder vuur Een multi-methodologisch onderzoek naar de berichtgeving over Venezuela in twee mediaystemen

Dankzij het bewind van president Nicolás Maduro en zijn voorgang Hugo Chavéz is Venezuela uitgegroeid tot een dictatoriale staat. In de zomer van 2017 loosde Maduro een controversiële grondwet door het parlement waarmee hij de oppositie buitenspel kon zetten. Verder sprak Amnesty International van een humanitaire crisis in het land vanwege een zware economische crisis en het tekort aan voedsel, medicijnen en goederen. Het gevolg is dat de laatste jaren miljoenen Venezolanen het land zijn ontvlucht. Sinds de start van de crisis is een politieke machtsstrijd gaande tussen de huidige regering en de oppositie. Deze strijd kwam begin 2019 tot een hoogtepunt toen oppositieleider Juan Guaidó openlijk de aanval begon tegen Maduro. Ook eisten buitenlandse regeringen dat Maduro zou opstappen. De gebeurtenissen in de zomer van 2017 en begin 2019 zorgden ervoor dat Nederlandse en Amerikaanse kwaliteitskranten relatief veel aandacht besteedden aan Venezuela in vergelijking met andere periodes. Normaliter is buitenlandberichtgeving een nieuwscategorie die weinig aandacht krijgt van media, omdat het economisch gezien niet interessant wordt bevonden. Een kwalitatieve thematische inhoudsanalyse heeft aangetoond dat de gebeurtenissen in de zomer van 2017 en begin 2019 dermate nieuwswaardig werden geacht, dat hier wel aandacht aan besteed moest worden. Met behulp van de theorieën over nieuwswaarden en agenda-setting bleek dat Nederlandse en Amerikaanse kwaliteitskranten de thema’s power elite, politiek beleid, tweestrijd en slecht nieuws hanteerden om over te gaan tot berichtgeving. Naast het agenderen van de gebeurtenissen in Venezuela, is aan de hand van een kwantitatieve inhoudsanalyse gebleken dat Nederlandse en Amerikaanse kwaliteitskranten in de periode 2015 tot en met 2020 het conflict in Venezuela hebben geframed. Hierbij hebben zij het vaakst het conflict frame toegepast, gevolgd door het economic consequences frame, het anti-government frame, het human interest frame en het violence frame. Daarbij is op het anti-government frame na geen significant verschil ontdekt in het gebruik van de frames tussen Nederlandse en Amerikaanse kwaliteitskranten. Ook geldt dat zowel Nederlandse als Amerika vaker een episodische focus in hun berichtgeving hanteerden in plaats van een thematische focus. Vanuit de literatuur is bekend dat Nederlandse en Amerikaanse media van elkaar verschillen, maar in dit onderzoek was hier geen sprake van. Zowel de thema’s als de manier waarop Nederlandse en Amerikaanse kwaliteitskranten Venezuela hebben getypeerd, kwam overeen. Daarmee gaat de theorie over mediasystemen voor dit onderwerp niet op en kan gesteld worden dat het Nederlandse en Amerikaanse medialandschap meer op elkaar zijn gaan lijken.