De binding tussen basisscholen en haar medewerkers

De aanleiding van dit onderzoek is het tekort van basisschooldocenten in Nederland. Ondanks dat dit vraagstuk al bijna 30 jaar actueel en relevant is, is er nog geen zicht op een oplossing. Zo treden er de komende jaren nog veel docenten uit en is de instroom van nieuwe studenten niet afdoende. Voor basisscholen is het daarom van belang om inzicht te krijgen in de beweegredenen van de docent om de organisatie wel/niet te verlaten. Dit onderzoek tracht dit inzicht te verschaffen door middel van een hoofdvraag: “Welke factoren zijn van invloed op het organisatiecommitment van basisschooldocenten en welke rol speelt psychologisch eigenaarschap daarin?” Uit de literatuurstudie is voortgekomen dat organisatiecommitment verklaard kan worden door middel van de Person-Organization fit (P-O fit). Als de docent en organisatie elkaar complementeren of op elkaar aansluiten is er een binding met de organisatie. De docent is dan bereid om langer bij de organisatie te blijven. Behalve de PO fit wordt verondersteld dat eigenaarschap en de werkdruk het commitment kunnen beïnvloeden. Dit is onderzoek is een kwalitatieve studie. Om het bovenstaande te onderzoeken zijn er achttien diepteinterviews met basisschooldocenten gehouden in een semigestructureerde stijl. Om, ondanks de kleine steekproef, een representatief beeld te creëren zijn de docenten afkomstig van zestien scholen waarin verschillende schooltypes zijn meegenomen. Na de dataverzameling zijn de resultaten geanalyseerd en geïnterpreteerd. Het onderzoek laat zien dat de belangrijkste verklaring voor organisatiecommitment de P-O fit is. Een aansluiting tussen de docent en de basisschool zorgt voor een betere binding. Bij deze binding is het sociale aspect het belangrijkst. Hierbij hoort een prettige sfeer en een samenwerkingscultuur die aansluit op de wens van de persoon. Naast dat de P-O fit invloed heeft op het organisatiecommitment, beïnvloed het enerzijds de werkdruk. Hoe groter de aansluiting is met de organisatie, des te lager de gevoelsmatige werkdruk. Anderzijds schept een fit met de organisatie een situatie waarin de docent eigenaarschap kan tonen. De rol van eigenaarschap in het onderzoek is dat het invloed kan hebben op het commitment naar de organisatie toe, mits de juiste voorwaarden aanwezig zijn: autonomie in het werk, herkenning in de visie en een thuisgevoel in de organisatie. Naast de verklarende variabelen blijkt uit de resultaten dat de schoolleiding veel (indirecte) impact heeft op het organisatiecommitment. Continuïteit in de samenstelling van de directie in combinatie met het juiste leiderschap kan leiden tot een lagere gevoelsmatige werkdruk, een beter passende samenwerkingscultuur en de voorwaarden scheppen waarin de docent eigenaarschap kan tonen. Dit alles mondt uit in vier aanbevelingen: 1. De schoolleiding moet ethisch leiderschap tonen waarbij een steunende rol wordt aangenomen. 2. De autonomie in het werk moet worden verhoogd. 3. Houd rekening met de wensen van jonge docenten in de organisatie 4. Let goed op de aansluiting tussen de docent en basisschool. Dit is zowel relevant voor de organisatie als de persoon.