Een blik in de ‘Black Box’ van handhaving binnen de financiële sector

In deze scriptie wordt onderzocht hoe er wordt omgegaan met de discretionaire ruimte binnen de specifieke omgeving van het tripartiete overleg tussen het Openbaar Ministerie, de FIOD en de AFM/DNB en welke verklaringen daarvoor zijn. Bij het zoeken naar de verklaringen wordt gebruik gemaakt van de rationaliteitbenadering van Snellen. Uit dit eerste explorerende kwalitatieve onderzoek naar het tripartiete overleg blijken enkele noviteiten ten opzichte van de eerdere juridische publicaties. Het blijkt dat er een aparte versie van het overleg is met de AFM, OM en FIOD als deelnemers en een aparte versie van het overleg met DNB, OM en FIOD als deelnemers. Naast het maken van een keuze met betrekking tot de handhaving, worden er in het TPO ook lopende zaken besproken en worden gemaakte keuzes sporadisch geëvalueerd. Tevens blijkt dat er naast bestuursrechtelijke- en strafrechtelijke afdoening, ook wordt gesproken over en gekozen voor tuchtrechtelijke afdoening, aanvullende informatie verzamelen en de zaak (voorlopig) niet op te pakken. In dit onderzoek wordt vastgesteld dat er sprake is van een discretionaire ruimte met betrekking tot het kiezen van een handhavingsoptie. Dit eerste explorerende kwalitatieve onderzoek laat tevens zien dat de juridische rationaliteit, de bedrijfsmatige rationaliteit en de politieke rationaliteit invloed uitoefenen bij de invulling van de discretionaire ruimte binnen dit tripartiete overleg. Ondanks dat deze drie rationaliteiten met elkaar botsen blijkt dat de deelnemende partijen in bijna alle gevallen op een gelijkwaardige manier met elkaar consensus vinden bij het kiezen van een handhavingsoptie. In dit onderzoek is binnen het tripartiete overleg geen aanwezigheid vastgesteld van de wetenschappelijke rationaliteit. De veronachtzaming van de wetenschappelijke rationaliteit kan leiden tot verlies aan draagvlak voor het overheidsoptreden en/of het niet realiseren van de doelen van de deelnemende partijen. Het verdient aanbeveling om de wetenschappelijke rationaliteit meer te verankeren in het tripartiete overleg.