Een onderzoek naar welke factoren van invloed zijn op een succesvolle samenwerking ten behoeve van de re-integratie van ex-gedetineerden in de gemeente Rotterdam

De re-integratie van ex-gedetineerden heeft de afgelopen jaren steeds meer aandacht gekregen. Het is een complex vraagstuk met een groot maatschappelijk belang, waar veel verschillende actoren bij betrokken zijn. De overheid is niet in staat om deze complexe vraagstukken zelfstandig op te lossen, maar heeft daarbij de expertise en ervaring van andere (overheids)organisaties nodig. De horizontale relatie die de overheid aangaat met organisaties om te werken aan complexe vraagstukken, worden governancenetwerken genoemd. In dit onderzoek is onderzocht welke factoren bijdragen aan een succesvolle samenwerking, ten behoeve van de re-integratie van exgedetineerden in de gemeente Rotterdam. Daarvoor zijn verschillende disciplines geïnterviewd die ieder vanuit hun eigen expertise op een bepaalde manier betrokken zijn bij de re-integratie van exgedetineerden in de gemeente Rotterdam. Uit dit onderzoek komt naar voren dat onder andere de aanwezigheid van vertrouwen, betrokkenheid en verbondenheid tussen partners, face-to-face contact en een gedeelde visie en doelen bijdragen aan een succesvolle samenwerking. Daarmee wordt de bestaande wetenschappelijke theorie bevestigd. Daarnaast blijkt uit dit onderzoek dat deze variabelen niet alleen bijdragen aan een succesvolle samenwerking, maar dat een succesvolle samenwerking ook bestaat uit de aanwezigheid van deze factoren. In aanvulling op de wetenschappelijke theorie blijkt uit dit onderzoek dat vertrouwen tussen partijen op twee niveaus beoordeeld kan worden. Vertrouwen op persoonlijk niveau en vertrouwen op organisatorisch niveau, ofwel het vertrouwen in een organisatie of instelling waarmee wordt samengewerkt. Daarnaast is in aanvulling op de theorie in dit onderzoek naar voren gekomen dat de aanwezigheid van overkoepelende doelen van belang is voor de samenwerking. Het afzonderlijk werken aan subdoelen hoeft de samenwerking niet in de weg te staan, mits daarover goed gecommuniceerd wordt. Uit dit onderzoek komt tevens naar voren dat geformaliseerde regels, afspraken en protocollen de samenwerking faciliteren. Binnen de samenwerking tussen organisaties is veelal sprake van horizontaal leiderschap. Dit wordt ookwel collaboratief leiderschap genoemd. Uit dit onderzoek blijkt dat leiderschap tussen organisaties op operationeel niveau veelal wordt vormgegeven in regiehouderschap, zoals procesen casusregie. Daarnaast blijkt dat boundaryspanningsactiviteiten, ofwel activiteiten waarin de professional de eigen organisatie met de omgeving verbindt, op verschillende manieren terugkomen in de samenwerking en deze kan faciliteren. Tot slot blijkt zowel uit de literatuur, als uit het empirisch onderzoek dat de prestaties van een samenwerking moeilijk te meten zijn. In ieder geval zijn de respondenten uit dit onderzoek van mening, dat samenwerking doorgaans leidt tot resultaten die professionals onafhankelijk van elkaar niet (hadden) kunnen bereiken. In dit rapport worden een aantal aanbevelingen geformuleerd, die mogelijk de samenwerking ten behoeve van de re-integratie van ex-gedetineerden verder kunnen bevorderen of aanknopingspunten bieden voor het verrichten van vervolgonderzoek