Waakhond of gebeten hond? Onderzoek naar markttoezichthouders in de berichtgeving van Nederlandse kranten en Twitter

In het veranderende medialandschap is er sprake van commercialisering, medialogica en digitalisering, dat betekent onder andere dat journalisten minder vaak schrijven over onderwerpen die van belang zijn voor burgers in een democratische samenleving. De dalende inkomsten uit abonnees binnen de journalistiek zorgen ervoor dat journalisten zich met hun berichtgeving meer richten op een breder publiek en daarmee aantrekkelijker zijn voor betalende adverteerders. Markttoezichthouders worden saillanter naarmate ze vaker in de berichtgeving van de media voorkomen. Daarbij is het ook van belang op welke manier, oftewel met welke frames, ze in de media worden vermeld (Entman, 1993). Frames in de media kunnen namelijk effect hebben op de beeldvorming bij burgers over markttoezichthouders. Het framegebruik kan verschillen per mediumtype (Semetko & Valkenburg, 2000). Tegenwoordig bestaat er wantrouwen ten opzichte van de overheid en dat kan de effectiviteit van het toezicht schaden. Daarom is het voor organisaties, zoals markttoezichthouders, van belang om te weten hoe ze in de media worden beschreven. Dit leidt tot de volgende onderzoekvraag: In hoeverre en op welke manier berichten Nederlandse populaire kranten, kwaliteitskranten en Twitter over markttoezichthouders en in het bijzonder de Autoriteit Consument & Markt (ACM)? Om deze vraag te beantwoorden is gebruik gemaakt van kwantitatieve inhoudsanalyses om de berichtgeving van kranten en Twitter te kunnen analyseren. Een van de bevindingen is dat kwaliteitskranten vaker berichtgeving bevatten over markttoezichthouders dan populaire kranten. Maar over het algemeen zijn markttoezichthouders niet erg saillant in de berichtgeving van Nederlandse kranten. Voor de berichtgeving over de ACM in de kranten is de mate waarin de frames voorkomen gemeten en blijkt dat populaire kranten vaker positieve frames gebruiken in de berichtgeving dan kwaliteitskranten, maar over het algemeen bevat de berichtgeving over de ACM meer positieve frames dan negatieve frames. Voor de ACM kan worden geconcludeerd dat de markttoezichthouder volgens de berichtgeving in de media kan worden bestempeld als een waakhond die niet blaft maar ingrijpt als het nodig is.